Spreekwoorden zoeken

Spreekwoorden 'afdeling-van-een-dagblad'

Een juweel van een . .

‘Juweel’, uit Ofra.: joel (thans: joyau), hetgeen verheugt, feest, speelgoed, kleinood. Kostbaar sieraad. De uitdrukking wordt meestal gebezigd in de zin van: een juweel van een kerel, vrucht e.d. en bedoeld als: betrouwbaar, eerlijk, heerlijk, boven alle lof verheven

Een horzel van een wijf

Een boosaardige vrouw

Een emmer van een vent

Scheldwoord. Eigenlijk afkorting van: vuilnis- of strontemmer. Wordt gebruikt voor een kwal, een onuitstaanbare kerel

Een klier van een vent

‘Klier’, orgaan dat vochten of sappen uit het bloed afscheidt. Gemeenzaam voor: onuitstaanbare kerel, zanikerd. Vgl. Speenhof! (II, 65)

Een tak van een beroerte

‘Tak’ is hier een verbastering van Fra.: attaque, aanval. Dus eenvoudig: een aanval van een beroerte

Een kalf van een vent

Een door en door goeie kerel, een echte sul

Een lor van een vent

Iemand die nergens voor deugt, nergens voor te gebruiken is

Een haspel van een mens

Een onhandig mens
Een sukkel, een zot

Een fractie van een seconde

‘Fractie’, van Lat.: fractio, breuk, deel van een geheel. Een klein deel van een seconde, een ondeelbaar ogenblik

Een beer van een jongen

Een gezonde beer
Wordt gezegd van een flink uit de kluiten geschoten jongen. Niet zeker is, of hier sprake is van een beer van de berenfamilie (Lat.: ursus), dan wel de beer als volwassen mannelijk zwijn

Een bengel (van een jongen)

‘Bengel’, oorspronkelijk: stok, knuppel, en vandaar overdrachtelijk: een lomperd, gemene kerel, deugniet, guit

Een droom van een jurk

Een door talloze vrouwen gebezigde uitdrukking bij het zien van een mooie japon

Een kreng van een wijf

Een ‘kreng’ is in het algemeen een dierenlijk. Langs een omweg is het ontstaan uit Lat.: caro, vlees. De uitdrukking wordt gebezigd voor een bijzonder onaangename vrouw. Het woord ‘wijf’ betekende oorspronkelijk: begeesterd wezen, waaronder dan later de heks werd verstaan

Een moot van een meid

Een struise, flinke meid

Een aap van een jongen

Een brutale, vrijpostige, onhebbelijke jongen. Soms wordt ook gesproken van: een brutale aap

Een hork van een vent

Een ongegeneerde hork
‘Hork’, verbastering van ‘ork’, dat oudtijds als een zeemonster gold, dat zelfs walvissen bevocht. Volgens anderen moet het zijn: een hark van een vent; ‘hark’ in de zin van: tuingereedschap. De bedoeling is dan: zo stijf, zo weinig soepel als een tuinmanshark. De betekenis is: een ongemanierde kerel. ‘Ongegeneerd’: onbeschaamd

Een dienaar van Bacchus

Een dronkaard

Een poel van bederf

‘Poel’: moerassig, stilstaand water, draskolk. Figuurlijk: diepe afgrond, ravijn. De zegswijze slaat op steden, stadsgedeelten, bevolkingsgroepen e.d., waarin en waaronder veel zedeloosheid, veel corruptie of soortgelijke ongerechtigheid heerst

Het kan beter van een stad dan van een dorp

Een rijke kan beter iets missen dan iemand die zelf niets heeft
De vermogende kan lichter iets opofferen dan de behoeftige

Het kan beter van een schip dan van een schuit

Rijke mensen kunnen eerder wat missen dan arme lieden

Spreekwoorden

Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak die een wijsheid, een collectieve ervaring of morele opvatting weergeeft.

Een spreekwoord is onveranderlijk. Voor spreekwoorden worden dus altijd dezelfde woorden in dezelfde volgorde gebruikt. Een spreekwoord is bovendien altijd een mededeling, geen vraag. Het werkwoord (de persoonsvorm) staat in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is).

Meestal is een spreekwoord een algemene levenswijsheid: zo gaat het nu eenmaal in de wereld. Voorbeelden van spreekwoorden zijn: ‘Na regen komt zonneschijn’, ‘Boontje komt om zijn loontje’ en ‘Oost west, thuis best.’ bron: Onze taal

Top spreekwoorden:
1 been
2 water
3 hart
4 neus
5 geld
6 kat
7 wind
8 tijd
9 oog
10 liefde
11 eten
12 liegen
13 lopen
14 zee
15 leren

Alle woorden