Sportymologie

De oorsprong van sporten en sporttermen door Jonah Kahn

Gepubliceerd op 27-06-2019

Golf (2)

betekenis & definitie

De golfsport zit vol met bijzondere termen die niet direct hun herkomst verraden. Neem bogey, de benaming voor een hole die wordt afgelegd in één slag boven het gemiddelde. Deze term ontstond volgens de meeste bronnen in Engeland, op de Great Yarmouth Golf Club. Ene majoor Charles Wellman speelde daar in 1890 een rondje golf tegen de secretaris van de club. De wedstrijd werd gespeeld tegen de ground score, dat wil zeggen de score die een speler zonder ‘handicap’ (een goeie speler dus) zou halen. Wellman, kennelijk niet de meest begaafde golfer, zag de ground score als een soort imaginaire tegenstander die nauwelijks bij te houden was. Hij noemde deze tegenstander een bogey man (boeman).

Elke keer als Wellman één slag te veel nodig had, werd hij dus feitelijk ‘gepakt’ door de boeman. Volgens de overlevering zou de majoor zijn virtuele opponent Colonel Bogey hebben gedoopt. Van de kolonel werd al gauw weinig meer vernomen; bogey bleef als term plakken.Het komt natuurlijk ook voor dat spelers een hole afleggen in één slag ónder het gemiddelde (onder par dus, van het Latijnse par: gelijk). Zij kunnen dan zeggen dat ze een birdie hebben gescoord. Birdie komt van bird, een term die men halverwege de 19de eeuw in Amerika begon te gebruiken om aan te geven dat een persoon of voorwerp uitmuntend was. Deze figuurlijke betekenis was afgeleid van de perfecte en geruisloze manier waarop vogels zich door de lucht bewegen. Rond 1910 gingen golfers de term gebruiken, waarna al gauw de verkleiningsvorm birdie volgde.

Profgolfers laten regelmatig een birdie noteren. Een eagle (arend), twee slagen onder par, komt al een stuk minder vaak voor, want moeilijker. Hoewel er geen bewijzen voor zijn, lijkt het logisch dat deze term een extensie is van birdie. Een adelaar is immers groter en ‘beter’ dan een simpel vogeltje. Hetzelfde overtreffende principe geldt voor albatross, de term voor een wel heel zeldzame score van drie onder par. Hoe zeldzaam? De kans op een albatross wordt geschat op 1 op 5.85 miljoen. Vergelijk dat met de kans op een hole-in-one: 1 op 3700 voor profgolfers, 1 op 12600 voor amateurs.

En dan is er ten slotte nog de caddie, die eeuwig trouwe sjouwer die zijn baas bovendien voorziet van belangrijke adviezen. Deze Schotse term is afgeleid van het Franse cadet, dat oorspronkelijk militair student dan wel jongere broer betekende. De Schotten importeerden de militaire betekenis van het woord, maar gingen het later gebruiken voor ‘manusje van alles’ en uiteindelijk, rond 1800, voor de assistent die de golfstokken draagt.