Sinterklaaslexicon

Marie-José Wouters (2009)

Gepubliceerd op 24-10-2019

Nicolaas (Nikolaas)

betekenis & definitie

Het eerste aan Nicolaas gewijde heiligenleven is dat van de archimandriet (opperabt) Michael uit de 9de eeuw. Hierin staat vermeld dat Nicolaas de heidense tempels van de jachtgodin → Artemis (Diana) in → Myra vernietigde. (Inderdaad is deze tempel omstreeks 300 verwoest, maar dit is op zich niet bijzonder, omdat bij kerstening vaker heidense heiligdommen vernietigd werden). Ook wordt hierin verhaald hoe Nicolaas bij de keizer een belastingverlaging bedong, wat toen als een wonder werd beschouwd (→ Legenden 16, 26 en 27).

Er zijn veertien ‘Nicolazen’ zalig en achttien heilig verklaard. Daarnaast zijn 2137 Nicolazen belangrijk in de rooms-katholieke kerk. Een aantal worden hieronder genoemd:

Nicolaas van Myra Hoewel we eigenlijk alleen zeker weten dat deze Nicolaas bisschop was ten tijde van → keizer Constantijn (306-337), worden toch de volgende gegevens vaak genoemd: hij zou in 270 te Patras of Patara geboren zijn. Zijn ouders waren de welvarende Euphemius of Theophanus en Anna of Giovanna. Zij stierven toen Nicolaas nog jong was en lieten hem een vermogen na. Zijn oom, die ook Nicolaas heette (maar in een andere bron Methodios genoemd wordt) en bisschop van Myra was, voedde hem op en stichtte een klooster waarvan de jonge Nicolaas abt werd. Toen er in 292 een nieuwe bisschop moest worden aangesteld en men niet tot een keuze kon komen, liet men God beslissen: de eerste kerkganger die de volgende dag naar de kerk zou gaan, zou bisschop worden. Dit was Nicolaas.

Hij bleef vijftig jaar bisschop en zou veel goeds gedaan hebben. Hij stierf waarschijnlijk op 6 december ca. 342 te Myra, het huidige Demre in Turkije. Als mogelijke sterfjaren worden ook genoemd: 325 of 326 volgens Baudoux, 342 volgens Pascal, 345 of 352 volgens Van de Velde. Hij werd opgebaard in ‘zijn’ kerk, de basiliek Hagia Eirene (‘heilige vrede’; vgl. Hagia Sofia = ‘heilige wijsheid’). Daarna begroef men hem buiten de stadsmuur langs de weg naar de havenplaats Andriake.

Kort daarna werd hij bijgezet in een martyrion, een speciaal hiervoor opgericht gebouw. Nadat dit door een aardbeving in 527 was verwoest, kwam er een basiliek met de sarcofaag van Nicolaas voor in de plaats; het is echter niet geheel duidelijk waar precies.

Zijn feestdag is nog steeds op 6 → december, maar zijn herdenking is niet meer verplicht voor de hele kerk: men is vrij hem te gedenken in de liturgieviering. In → Bari viert men op 9 mei de translatie.

In de jaren vijftig van de 20ste eeuw opende men de sarcofaag in Bari om onderzoek te doen naar hoe Nicolaas eruit heeft gezien. Men denkt dat hij niet groot is geweest (ongeveer I,68 m), slank, met een ovaal gevormd gezicht en een hoog en breed voorhoofd. Hij zou een brede mond met sterke, gezonde tanden hebben gehad. Waarschijnlijk leed hij aan chronische hoofdpijn en reumatische aandoeningen. Hij zou op hoge leeftijd gestorven zijn. Het mozaïek in de kapel van de heilige Isidorus in de San Marco te Venetië uit de 12de eeuw zou hem goed afbeelden.

Nicolaas van Sion Zijn ouders waren Epiphanius en Nonna. Een oom van hem, die ook Nikolaas heette, was abt van het Johannesklooster.

De aartsbisschop van Myra, eveneens Nicolaas geheten, gaf Nicolaas de lectorwijding, een van de lagere wijdingen. Op zijn negentiende jaar werd hij tot priester gewijd. Daarna gaf zijn oom hem de leiding van het nieuwe Sionklooster in de provincie Lycië, waarvan Myra de hoofdstad was. Nicolaas stond erom bekend dat hij sober leefde en duivels uit kon drijven. Verder herstelde hij bronnen die dichtgeslibd waren, hielp met zijn gebed kinderloze echtparen, bouwde kerken en was tegenstander van heidense gebruiken. Tijdens de pest van 541-542 was er hongersnood; Nicolaas liet vee van het klooster slachten om dat aan de hongerende bevolking uit te delen.

Rond 550 werd hij tot bisschop van Pinara benoemd. Aan het rosaliën- of rozenfeest ter ere van Nicolaas van Myra, waarop elk jaar een vergadering van bisschoppen gehouden werd, nam hij nog deel op 6 december 564. Hij kwam ziek terug in het klooster en stierf op 10 december 564; er staat beschreven dat hij Psalm 31 aanhaalde: ‘Heer, in uw handen beveel ik mijn geest.’ In zijn levensbeschrijving wordt verteld dat hij voor zijn reis naar Jeruzalem het graf van de heilige Nicolaas bezoekt en dat hij deze als ‘beroemd’ en ‘voorvader’ kenschetst. Waarschijnlijk gaan de legenden van het badwonder (→ Legende I ), de zeelegenden (→ Legende 12), de graanlegenden (→ Legenden 17-20) en de legende van het omhakken van de heilige boom (→ Legende 23) over hem.

De jaren 541-542 (pest) en zijn sterfjaar 564 zijn historisch zekere data. Vanaf de 10de eeuw versmelten de legenden over hem met die van Nicolaas van Myra.

Paus Nicolaas I, bijgenaamd ‘De Grote’ Hij was paus sinds 858 en stierf op 13 november 867. Als eerste paus nam hij de naam Nicolaas aan. Hij wordt gezien als stichter van de ‘pauselijke monarchie’. Hij was voorvechter van een centraal kerkbestuur in Rome en vond dat de keizer hem verantwoording schuldig was. Paus Nicolaas was niet bang. Hij deed twee aartsbisschoppen in de ban die de echtscheiding van keizer Lotharius II steunden, en verdedigde de vrijheid van huwelijkskeuze voor Judith, de dochter van koning Karel de Kale, die zonder toestemming van haar vader trouwde met Boudewijn van Vlaanderen.

Paus Nicolaas I was ‘geliefd bij de geestelijkheid, [werd] geprezen door de adel en verheerlijkt door het volk’. Aan hem schrijft men ook wonderen toe, maar hij is nooit heilig verklaard.

Nicolaas Studites Hij kwam van Kreta en studeerde in het klooster van Constantinopel. Toen hij achttien was, werd hij monnik. In de strijd tussen de iconoclasten, die tegen het vereren van beelden waren, en de verdedigers van de beeldenverering, stond hij aan de kant van de laatsten. Deze beeldenstrijd was tegelijkertijd een strijd tussen kerk en staat. De keizer liet veel monniken vervolgen. In 858 verving keizer Michaël III Ignatius de latere heilige -, door Photius als patriarch van Constantinopel.

Nicolaas, die inmiddels abt van het klooster was geworden, weigerde deze patriarch te erkennen en ging in ballingschap tot er een nieuwe keizer kwam. Kort voor zijn dood werd hij nog gevangengenomen. Feestdag 4 februari.

Nicolaas Mysticus Deze Nicolaas was een secretaris en vriend van keizer Leo VI de Wijze. Hij keek zijn keizer echter niet naar de ogen, maar volgde het spoor van (Sint-)Nicolaas. Hij deed veel aan liefdadigheid en was vaak betrokken bij politieke interventies. Zo sprak hij ook met islamieten, bijvoorbeeld de emir van Kreta. Hij keurde het vierde huwelijk van de keizer af en werd gevangengenomen in 907 toen hij schreef: ‘Als de keizer, door duivels ingegeven, wetten uitvaardigt die tegen Gods wil ingaan, hoeven we die helemaal niet te gehoorzamen.’ Feestdag 15 mei.

Paus Nicolaas II Deze paus (1058-1061) vaardigde een decreet uit over de pauskeuze: de kardinaal-bisschoppen zouden voortaan een kandidaat voorstellen, over wie het gehele kardinaalscollege zou stemmen. Hierdoor kon noch de keizer noch de Romeinse adel invloed uitoefenen op de pauskeuze.

Nicolaas de Pelgrim Volgens de legende was hij een ongeletterde Griekse herdersjongen, die tussen 1000 en iioo leefde. Vanwege zijn ‘domheid’ werd hij steeds geplaagd en vervolgd. Hij liep van stad naar stad met een houten kruis en riep voortdurend: ‘Kyrie eleison!’ Vanuit Griekenland reisde hij naar Zuid-Italië. In Taranto liet de aartsbisschop hem tot bloedens toe geselen, omdat deze door het geroep gestoord werd in zijn slaap. Op 20 mei 1094 kwam hij in Trani. Hij gaf de kinderen fruit dat hij van zijn aalmoezen had gekocht.

Aartsbisschop Bisanzio ondervroeg hem, maar liet hem verder met rust. In Trani stierf hij enkele dagen later, op 2 juni 1094; volgens de legende was hij nog geen twintig jaar.

Paus Urbanus II ‘gebruikte’ deze Nicolaas, die ook ‘de Griek’ genoemd werd, in zijn poging het schisma tussen Grieken en Romeinen te beëindigen. Hij is patroonheilige van Trani.

Omdat na zijn dood verschillende wonderen aan hem toegeschreven werden, is hij heilig verklaard.

Enige legenden rond hem zijn:

•De beer. Nicolaas was een Griekse herdersjongen die op zekere dag voortdurend ‘Kyrie eleison’ (Heer, heb medelijden) begon te roepen. Hij deed dit dag en nacht en zijn moeder trachtte hem van zijn ondeugd af te brengen door hem met zweepslagen te dreigen. Nicolaas wachtte dit verder niet af en verliet op twaalfjarige leeftijd voorgoed zijn ouderlijk huis. Hij trok zich terug in een spelonk, waar een beer bleek te wonen. Deze kwam dadelijk woest op hem af, maar Nicolaas zei hoofdschuddend tegen de beer: ‘Ik beveel je, in naam van Jezus Christus, niet meer deze plaats te betreden.’ De beer droop af en werd niet meer in de streek gezien.
•De dolfijn. Op zijn voettocht kwam hij bij monniken terecht.

Ze meenden dat hij door de duivel bezeten was, omdat hij maar steeds ‘Kyrie eleison’ bleef roepen. Daarom sloten ze hem op in een toren met een steen voor de ingang. Om middernacht hoorde men een dreunende donderslag, waarna de steen wegrolde. Men bond hem toen aan een ketting, maar terwijl hij steeds hetzelfde bleef roepen, viel de ketting op de grond. Uiteindelijk besloten de monniken hem naar zee te brengen om hem te verdrinken.

Ze bonden zijn handen en voeten vast en zetten hem in een boot waarin ze gaten hadden gemaakt. Al gauw zonk Nicolaas naar de diepte. Maar God had medelijden met hem en liet een dolfijn hem van de zeebodem optillen. De dolfijn maakte met zijn bek de touwen los van Nicolaas’ handen en voeten. En toen hij op een rots belandde, schreeuwde hij opnieuw: ‘Kyrie eleison!’

•Het kruis. Nicolaas verbleef later op een berg en maakte met een bijl een kruis van hout. Met dit kruis liep hij vervolgens altijd rond.
•Het paard. Op een keer zei de abt van een klooster: ‘Laten we hem op een wild paard binden, dan zullen we zien of hij werkelijk een heilige is.’ Een engel verscheen aan Nicolaas en zei hem vertrouwen te hebben. Toen hij op het paard was gebonden, lieten de monniken hem gaan. Maar het onstuimige paard werd op slag zo mak als een lammetje toen Nicolaas erop zat. Toen begrepen de monniken dat hij goddelijke hulp kreeg.
•De vorst en de dienaar. Op een dag ontmoette Nicolaas een machtige vorst, die over die streek heerste. Met zijn dienaren reden ze te paard. Toen Nicolaas zijn handen ophief, terwijl hij ‘Kyrie eleison’ schreeuwde, schrokken de paarden zo, dat de ruiters op de grond vielen. Een van de dienaren kwam op Nicolaas toe en gaf hem een oorvijg. Toen de stoet zich weer in beweging zette, viel die dienaar plotseling ondersteboven op de grond en brak zijn been. Bovendien was zijn hand waarmee hij geslagen had, sindsdien verlamd.
•De engel. Omdat hij voortdurend ‘Kyrie eleison’ bleef roepen, sloot men hem op in een kerk. Om middernacht verscheen een engel en een intens licht verlichtte de kerk. En terwijl hij ‘Kyrie eleison’ riep, bleek hij zich opeens buiten de kerk te bevinden. In de klokkentoren luidde hij de klokken zodat iedereen wakker werd. Ze vroegen hem wie de deur geopend had, en hij zei: ‘Een engel heeft dat voor mij gedaan.’

Gebaseerd op Bartolomeo, 2004 Nicolaas van Aarhus Hij was een onwettige zoon van koning Knud Magnusson van Denemarken en leidde een streng leven in dienstbaarheid voor anderen. Na zijn dood in 1180 zouden er wonderen op zijn voorspraak gebeurd zijn, maar de uitslag van een onderzoek hiernaar in 1255 is niet bekend. Hij werd zalig verklaard.

Paus Nicolaas III Deze paus (1277-1280) liet het Vaticaan bouwen en de Vaticaanse tuinen aanleggen. Hij bemiddelde in een ruzie over de armoede onder de franciscanen. Dante plaatste hem in de hel, omdat hij van nepotisme beschuldigd werd.

Paus Nicolaas IV Paus van 1288 tot 1292, van zeer eenvoudige afkomst, vroom en geleerd, maar hij stond te veel onder invloed van rijke families. Hij zond missionarissen naar Ethiopië, China, Bulgarije en de Tataren.

Nicolaas van Tolentino In 1244 bezochten zijn toekomstige ouders, Compagnone dei Guarutti en Amati de Guidami, de Sint-Nicolaasbasiliek in Bari.

Zij waren namelijk tot hun grote verdriet kinderloos. Aan beiden was in de slaap een engel verschenen, die meedeelde dat hun wens vervuld zou worden als ze een pelgrimage naar de Nicolaaskerk in Bari ondernamen. Daar aangekomen verscheen Sint-Nicolaas aan hen en beloofde hun een zoon. In 1246 kregen zij inderdaad een zoon, die zij uit dankbaarheid Nicolaas noemden. Naar zijn afkomst werd hij aanvankelijk Nicolaas van Castel S. Angelo genoemd.

Hij werd kloosterling in het klooster van de augustijner eremieten in Fermo. In 1269 werd hij tot priester gewijd. Hij werd naar een kluis in Valmanente gezonden en als kluizenaar bad hij voor de zielen in het vagevuur. In 1275 plaatste men hem over naar Tolentino, waar hij zieken bezocht en de armen ondersteunde met giften die hij voor zichzelf kreeg. Hij stond bekend om zijn preken. Hij vastte vier dagen per week: hij at dan eenmaal per dag alleen water en brood.

Dit verzwakte hem ernstig zodat hij vaak met koorts ziek lag. Verder at hij zijn hele leven noch vlees noch zuivel. Hij stierf op 10 september 1306 te Tolentino. Zijn armen zijn van het lichaam gescheiden en tot nu toe vloeide daar 26 keer bloed uit.

Op voorspraak van deze heilige zouden driehonderd wonderen zijn gebeurd. Enkele daarvan zijn:

•Door het vele vasten kreeg Nicolaas visioenen. Na een visioen van een medebroeder en van zijn vermoorde broer waarin zij hem vroegen voor hen te bidden, begon Nicolaas te bidden voor de zielen in het vagevuur. In daaropvolgende visioenen werd hem duidelijk dat hun zielen gered waren.
•Toen hij eens koorts had, kreeg hij een visioen waarin Maria en Augustinus verschenen. Zij beloofden hem beterschap als hij zou gaan bedelen om brood. Nicolaas doopte dit gekregen brood in water en zegende het. Daarna at hij ervan en was op slag genezen.
•In de stad Tolentino was een echtpaar waarvan de vrouw elke keer als ze brood bakte, er een aan pater Nicolaas schonk. Zij was een aantal malen zwanger geweest, maar tot dan toe had zij steeds levenloze kinderen gebaard. Nicolaas wist de wanhopige vrouw gerust te stellen en voorspelde haar een dochter die lang zou leven als deze eenmaal groot zou zijn, zou ze hem het door haar moeder gebakken brood brengen. Er werd inderdaad een meisje geboren.
•Een tweede dochter, die een ongeneeslijk gezwel aan haar kin had, genas na een bezoek aan Nicolaas.
•Een arme vrouw die aan de bedelende pater Nicolaas haar laatste brood gaf, vond een tijdlang haar meelkist steeds aangevuld.
•Op de binnenplaats van het klooster wilde men een waterput bouwen, maar er werd geen water gevonden. Toen Nicolaas zijn stok in de mulle grond stak, bij een hoekzuil, borrelde daar helder water op. Men begon de put te bouwen, maar na enkele dagen dreigde de hoek van het klooster in te storten omdat de pilaar waar men aan het graven is, er zonder fundament bij hing. Nicolaas kwam erbij en bad. Toen konden de bouwvakkers de hoek en muren weer stutten en was zowel het klooster als de put gered.
•Men riep Nicolaas bij een jongen met hoge koorts. Hij zegende hem en op slag was de jongen koortsvrij.
•Door het eten van brood waarover Nicolaas de zegen van Maria had gevraagd, genazen zieken.

Verder beschermt hij tegen Engelse ziekte, tegen koorts, tegen een plotselinge dood en tegen sterfte onder het vee. In mediterrane landen is Nicolaas de patroon van gelovige zielen in het vagevuur.

De Nicolaasbroodjes die door de paters augustijnen nog steeds gebakken en op io september gezegend worden, zouden tegen brand en ziekten bij mens en dier (door veevoer gemengd) beschermen. Zo ontstond eens een felle brand in een kapel in Eindhoven die aan Nicolaas van Tolentino gewijd was. Toen de pastoor gezegende broodjes in het vuur wierp, doofden de vlammen. In 1446 werd deze Nicolaas heilig verklaard. Zijn feestdag is io september. Hij werd echter in 1969 van de officiële Romeinse heiligenkalender afgevoerd. Het volgende sinterklaasliedje gaat over hem:

Sinte Niclaai van Tolentijn, breng m’een schuitje met lekkeren ding, en een schuitje met safferaan, ’k zal ’t al in mijn koffertje slaan.

Mijn koffertje staat te kopen voor tien pond en half.

Mijn koe en is geen kalf, mijn peerd en is geen zwijn, ’t zal overmorgen schippertjes mesdag zijn.

→ Sint-Nicolaasbrood.

Nicolas Tavigli of Tavelic Hij werd geboren in de tijd van de kruistochten (jaartallen onbekend) in Dalmatië, trad bij de franciscanen in en werkte in Bosnië. Toen hij naar Jeruzalem ging om onder de islamieten te preken, werd hij vermoord. In 1970 werd hij heilig verklaard. Feestdag 5 december.

Tegenpaus Nicolaas V Het volk van Rome koos hem als tegenpaus (1328-1330), maar hij werd geëxcommuniceerd.

Nicolaas van Pruisen Deze benedictijner monnik (ca. 1379-1456) was in verschillende kloosters werkzaam en muntte uit door ‘zijn heiligheid van leven en gave der wonderen’. Hij werd zalig verklaard. Feestdag 23 februari.

Paus Nicolaas V Deze paus (1447-1455) wordt gezien als de beste van de renaissancepausen. Zijn ideaal was een christelijk humanisme. Hij bereikte veel door zijn tactische soepelheid, was de stichter van de Vaticaanse bibliotheek en liet 1200 Latijnse en Griekse manuscripten na.

Nicolaas van Flüe Nicolaas van Flüe leefde in Zwitserland, van 1417 tot 21 maart 1487. Hij trouwde en kreeg tien kinderen, was raadsheer en rechter, en trok zich in 1467 dicht bij Flüeli terug, waarna hij tot zijn dood als kluizenaar leefde zonder enig voedsel. Hij werd als een wijs man beschouwd. Velen, onder wie zowel wereldlijke als geestelijke leiders, kwamen hem om raad vragen. Zo had hij politieke invloed en wist hij in 1481 vrede onder de Zwitsers te brengen. Hij kreeg vele visioenen en werd in 1947 heilig verklaard.

Deze ‘Bruder Klaus’ is de → patroonheilige van Zwitserland. Feestdag 21 maart.

Nicolaas Pieck Hij werd geboren te Gorinchem op 29 augustus 1534 uit een gegoede burgerfamilie. Claes bezocht de stadsschool van ’s-Hertogenbosch, trad daar in bij de minderbroeders en studeerde vervolgens theologie in Leuven. In 1558 werd hij tot priester gewijd. Omstreeks 1568 werd hij benoemd tot gardiaan van het minderbroederklooster van Gorinchem. Hij wordt als een voorbeeldig en begaafd kloosterling beschreven met een drukke preek- en biechtpraktijk. Hij herstelde de regeltucht in het Gorcumse klooster, die behoorlijk verwaterd was.

Tijdens de gevangenschap bij de geuzen probeerde zijn invloedrijke familie hem vrij te krijgen. Claes Pieck weigerde echter zijn medebroeders te verlaten. Tot het laatst toe bleef hij zijn medegevangenen moed inspreken. Hij stierf op 9 juli 1572, zevenendertig jaar oud, als een van de ‘martelaren van Gorcum’, die in 1675 zalig en in 1867 heilig verklaard zijn. Feestdag 9 juli.

Nicolaas van Poppel Kapelaan in Gorinchem, geboren omstreeks 1532 te Weelde.

Hij studeerde ook in Leuven van 1553 tot 1558 vrije kunsten en mogelijk theologie. Leonardus van Veghel haalde hem als kapelaan naar Gorinchem. Hoewel geen groot geleerde rechtlijnig en soms weinig tactvol -, werd hij het prototype van de ijverige kapelaan. Hij stierf als een ‘Gorcumse martelaar’ op 9 juli 1572 op veertigjarige leeftijd. Hij was patroonheilige van de Amsterdamse kapelaans vanwege zijn naam en functie.

De relikwieën van Nicolaas Pieck en Nicolaas van Poppel liggen net als die van de andere martelaren van Gorinchem in de Sint-Nicolaaskerk (!) te Brussel. Hij werd in 1867 heilig verklaard. Feestdag 9 juli.

Nicolaas Factor Hij werd geboren in Valencia in Spanje en trad in 1537 in bij de franciscanen. Zijn werk was preken; voor elke preek geselde hij zichzelf. In 1786 werd hij zalig verklaard. Feestdag 23 december.

Nicolaas Owen Geboren in Oxford (Engeland), maakte hij als timmerman door het hele land schuilplaatsen voor de jezuïeten. In 1580 werd hij lekenbroeder. Samen met een medebroeder werd hij in 1594 gevangengenomen en gemarteld. Hij kwam vrij toen een rijke katholiek voor hem betaalde. Waarschijnlijk was hij het die zijn medebroeder hielp ontvluchten uit de Tower of London in 1597. Later werd hij daar zelf nogmaals gevangengezet en gemarteld tot hij stierf.

In 1970 heilig verklaard als een van de veertig martelaren van Engeland en Wales. Feestdag 22 maart.

Nicolaas II, tsaar van Rusland Laatste tsaar (1894-1917) uit het huis Romanov. Hij was zwak en wantrouwend, zeer gelovig en tot mysticisme geneigd. Daardoor gaf hij Raspoetin de mogelijkheid een ongunstige invloed uit te oefenen. Op zijn initiatief had in 1899 de eerste Vredesconferentie in Den Haag plaats. Hij werd in 1918 door de bolsjewistische regering zonder proces ter dood gebracht, samen met zijn familie. De verbannen Russisch-orthodoxe Kerk verklaarde hem heilig. Feestdag 17 juli.

Nicolaas Chrysoberges Patriarch van Constantinopel, nu Istanbul. Zijn jaartallen zijn onbekend, maar hij leefde in een woelige tijd met veel strijd en schisma’s. Feestdag 16 december.

Nicolaas Dinnis Ook geboorte- en sterfjaar van deze man zijn onbekend, maar hij werd tijdens zijn intreden bij de jezuïeten vermoord op een fregat van hugenoten bij de Canarische Eilanden. Hij werd zalig verklaard. Feestdag 15 juli.

Alle feestdagen van de heilige Nicolazen op een rijtje:

4 februari Nicolaas Studites
23 februari Nicolaas van Pruisen
6 maart → Coleta
21maart Nicolaas van Flüe
22maart Nicolaas Owen
15 mei Nicolaas Mysticus
2 juni Nikolaas de Pelgrim
9 juli Nicolaas Pieck
9 juli Nicolaas van Poppel
15 juli Nicolaas Dinnis
17 juli tsaar Nicolaas II
10september Nicolaas van Tolentino
5december Nicolas Tavigli
6december Nicolaas van Myra
10 december Nicolaas van Sion
16 december Nicolaas Chrysoberges
23 december Nicolaas Factor

Waarschijnlijk is uit een combinatie van een aantal verhalen rondom enkele van deze Nicolazen een superheilige ontstaan. → Bronnen van heiligenverhalen over Nicolaas → Legenden → Naam Blom, 1998; Ghesquiere, 1989; Heiser, 1978; Jones, 1978; Van Kemenade, 1993; Knijpenga, 1993; Kruyver o.e.s.a., 1946; De Lange, 1954; Meisen, 1931; Meertens, 1941; Nijpels, 1999; Winkler Prins Encyclopedie, 1982; www.catholic.org/saints.