Een razende Roeland noemen we iemand die wild. en onbesuisd te werk gaat. Deze uitdrukking is de letterlijke vertaling van de boektitel Orlando Furioso, het romantisch epos van de Italiaanse renaissancedichter Ludovico Ariosto (1474-1533), waarin de spreekwoordelijk gewerden razernij van Roeland, ridder van Karei de Grote, wordt opgewekt door de ontrouw van zijn geliefde Angelica.
Het werk van Ariosto. dat in 45 zangen verscheen in de periode van 1515 tot 1533 en gebaseerd was op thema's uit romans en heldenepen uit de middeleeuwen en de vroege renaissance, werd in geheel Europa buitengewoon populair. De eerste Nederlandse vertaling (1615) droeg de oorspronkelijke Italiaanse titel: de tweede, van de hand van J. J. Schipper, verscheen in 1649 in Antwerpen en droeg als titel: De Razende Roeland.
