Latijns-Nederlandsch Lexicon

Stephanus Axters (1937)

Gepubliceerd op 26-11-2020

UNIVERSALE

betekenis & definitie

Het algemeene. Universale est quod natum est pluribus inesse, non autem quod pluribus inest, S. THOMAS, COMM.

IN VII METAPHYS. LEGT. 13, Het algemeene is wat geschikt is om bij verschillende wezens voor te komen, niet wat bij verschillende wezens voorkomt. —Quod ... a materia individuali abstrahitur, est universale, S. THOMAS, SUM. THEOL. I, Q. 86, A. I, C., Wat van de verenkelde stof ontdaan wordt, heet algemeen.Universale dupliciter potest accipi uno modo pro ipsa natura, cui intellectus at tribuit intentionem universalitatis ..., alio modo potest accipi universale, inquantum est universale et secundum quod natura praedicta subest intentioni universalitatis, s.

THOMAS, COMM. IN vu METAPHYS. LEGT. 13, Het algemeene kan op twee manieren begrepen worden vooreerst als de wezensaard zelf waaraan het verstand algemeenheid toekent, verder als het algemeene in zoover het algemeen is en in zoover voornoemde wezensaard door de algemeenheidsbetrekking wordt aangedaan.Universalia, ut genera et species, substantias rerum significant, et praedicantur in quid, S. THOMAS, COMM. IN VII METAPHYS. LECT. 13, Algemeene begrippen als geslacht en soort geven de zelfstandigheid te kennen en worden toegekend als de watheid te kennen gevend.Quaedam universalia sunt, quae non continent sub se nisi singulare, sicut sol et luna, S.

THOMAS, COMM. IN VII METAPHYS. LECT. 13, Daar zijn algemeene begrippen die maar één verenkeld iets omvatten-, aldus de zon en de maan.Licet ... cogitetur universale absque additione, non tamen absque receptibilitate additionis, s. THOMAS, SUM. c. GENT, I, 26, Wordt het algemeene zonder toevoeging gedacht, dan toch niet zonder vatbaarheid voor toevoeging.Quod ... universalia sint confusa, manifestum est, quia universalia continent in se suas species in potentia, S. THOMAS, COMM.

IN I PHYSIC. LECT. I, N0 7, Dat algemeene begrippen onduidelijk zijn ligt voor de hand, algemeene begrippen omvatten immers hun ondersoorten in aanleg.Cum de universali particulariter sumpto aliquid affirmatur vel negatur, ipse modus enuntiandi non habet, quod affirmatio et negatio sint de eodem, s. THOMAS, COMM. IN I PERIHERM. LECT. II, N° 2, Wanneer van een algemeen begrip afzonderlijk beschouwd iets bevestigd of ontkend wordt, dan volgt daar nog niet uit dat bevestiging en ontkenning hetzelfde gelden.Posito universali, ponitur aliqua eius pars subiecta, Zoodra een algemeen begrip gesteld wordt, wordt ook één onder zijn onderhoorige deelen gesteld.Quidquid negatur de aliquo universaliter accepto, negatur de omnibus de quibus illud alterum affirmatur, Wat van iets algemeens ontkend wordt, wordt ook ontkend van alles waaraan dat algemeene wordt toegekend.Universale est semper et ubique, Het algemeene is steeds en overal.Universale directum, Het rechtstreeks algemeene. Universaie formale, liet vormelijk algemeene. Universale fundamentale, Het grondelijk algemeene. Universale in causando, Algemeene oorzaak. Universale in essendo, Algemeen zijnsbegrip. Universale in praedicando, Algemeen gezegde. Universale in repraesentando, Het algemeene naar de voorstelling. Universale in significando, Het algemeene naar de beteekening. Universale logicum, Het redekundig algemeene. Universale materiale, Het stoffelijk algemeene. Universale metaphysicum, Het metaphysisch algemeene. Universale reflexum, Het redekundig algemeene.