1. Deel. Partes extra partes, Deelen buiten deelen, BEYSENS, NATUURPHILOSOPHIE 93. — Ex parte sui, Van mijnentwege, GEZELLE 22. — Pars, ... puta medietas, est in potentia, inquantum possibile est, ut pars illa auferatur a toto per divisionern totius; sed diviso toto iam erit pars illa in actu, S.
THOMAS, COMM. IN IX METAPHYS. LEGT. 5, Een deel, een helft bij voorbeeld, is in aanleg, dat deel kan immers steeds door verdeeling van het geheel worden weggenomen, maar zoodra het geheel verdeeld werd, zal het deel metterdaad zijn. — Totius et partium est eadem ratio, Het geheel en de deelen zijn van denzelfden aard. — Pars ... est prior toto, s. THOMAS, COMM.IN VIII ETHIC. NICOM. LECT. 12, Deel gaat geheel vooraf. — Scito ... quid est totum et quid est pars, cognoscitur quod onme totum est maius sua parte, S. THOMAS, COMM. IN I ANAL. POST.
LECT. 7, N° 8, Wanneer het eenmaal vaststaat wat een geheel en wat deelen zijn, dan blijkt het dat elk geheel grooter is dan mijn deelen. — Nulla pars habet perfectionem naturae separata a toto, s. THOMAS, QU. DISP. DE SPIRITUALIBUS CREATURIS A. 2, AD 5, Geen enkel deel kan, wanneer het van het geheel is afgezonderd, op natuurvolmaaktheid bogen. — Bonitas cuiuslibet partis consideratur in proportione ad suum totum, s. THOMAS, SUM. THEOL.
I-II, Q. 92, A. 1, AD 3, De goedheid van een deel wordt beschouwd in verhouding tot het geheel. — Pars accidentalis, Buitenwezenlijk deel, bijkomstig deel. Pars aliquota, Deelend deel. Pars animalis, Dierlijk deel. Pars completiva, Vervolledigend deel. Pars componens, Samenstellend deel. Pars consimilis, Gelijkaardig deel. Pars constitutiva, Samenstellend deel, CRAEYNEST 257. Pars continua, Aansluitend deel. Pars contributoria, Dragend aandeel, BELLEFROID 221 (RECHT). Pars corruptiva, Verdervend deel. Pars decisa, Afgezonderd deel. Pars disiuncta, Afgezonderd deel. Pars dissimilaris, Ongelijkaardig deel. Pars dissimilis, Ongelijkaardig deel. Pars entitativa, Zijnsdeel. Pars essentiae, Wezenheidsdeel. Partes ... essentiae sunt naturaliter quidem, forma et materia, logice autem, genus et dijferentia, S. THOMAS, SUM. THEOL. III, Q. 90, A. 2, c., Deelen van de wezenheid zijn in natuurlijk opzjcht de vorm en de stof, in redekundig opzicht het geslacht en het soortelijk verschil. — Pars essentialis, Wezenlijk deel, wezensbestanddeel, POTTERS v, 133. Pars formalis, Vormelijk wezensdeel, TERBURG 142. Pars integralis, Aanvullend deel, volledigend deel, DE COCK, OVER DE MENSCHELIJKE DADEN 5 2. Pars integralis, Volledigend deel, VAN HOONACKER i2o, integreerend deel, POTTERS vi, 141, hulpdeugd, POTTERS v, 117 (DEUGDENLEER). Pars integrans, Aanvullend deel, vervolledigend deel. Sublata parte integrante, tollitur totum, Wanneer een ' volledigend deel wegvalt, valt ook het \ geheel weg. — Pars intellectiva, Verstandelijk deel. Hoc enim est proprium intellectivae partis, ut in seipsam refiectatur, s. THOMAS, COMM.
IN I ANAL. POST. LECT. I, N° I, Dit is eigen aan het verstandelijk deel in ons, op zich zelf terug te schouwen. — Pars intentionalis, Gedachtedeel, begrippelijk deel. Pars legitima hereditatis, Wettelijk deel, SALSMANS, RECHT. PLICHT. 243. Pars logica, Denkkundig deel. Pars materialis, Stoffelijk deel. Pars metaphysica, Metaphysisch deel. Pars non aliquota, Niet deelend deel. Pars nutritiva, Plantelijk deel. Est... aliquid irrationale tantum, sicut pars animae nutritiva.
Ouaedam vero est rationalis tantum, sicut intellect us et ratio. Quaedam vero est secundum se quidem irrationalis, participative autem rationalis, ut appetilus sensilivus et voluntas, s. THOMAS, COMM. IN 1 ETHTC. NICOM. LECT. 20, Daar is iets louter onredelijks, zooals het plantelijke deel der ziel, iets louter redelijks, het verstand namelijk en de rede-, iets eindelijk dat in zich zelf onredelijk, door deelhebbing echter redelijk is, het ojntuigelijke streefvermogen namelijk en de wil. — Pars obligatoria, Verplichtend aandeel (RECHT). Pars organica, Bewerktuigd deel. Pars phantastica, Verbeeldingsdeel. Pars physica, Physisch deel. Pars potentialis, Aanhoorig deel, machtelijk deel, VAN HOONACKER 120, aanverwante deugd, POTTERS V, 117 (DEUGDENLEER). Partes ... potentiales alicuius virtutis dicuntur virtutes adiunctae, quae ordinantur ad aliquos secunclatios actus, vel materias, quasi non habentes totam potentiam principalis virtutis, S.
THOMAS, SUM. THEOL. II-II, Q. 48, C., Aanhoorige deelen van een deugd noemt men de toegevoegde deugden, welke ondergeschikte handelingen en gebieden betreffen, in zoover deze niet de heele kracht der hoofddeugd bevitten. — Partes ... potentiales alicuius virtutis principalis dicuntur virtutes secundariae, quae modum, quem principalis virtus observat circa aliquam principalem materiam, eundem observant in quibusdam aliis materiis, in quibus non est ita difficile, S. THOMAS, SUM. THEOL. II-II, Q. 143, C., Aanhoorige deelen van een hoofddeugd noemt men de tweederangsdeugden, die de middelmaat welke de hoofddeugd omtrent de hoofdstof in acht neemt, op haar beurt op andere minder moeilijke gebieden in acht nemen. — Pars principalis, Hoofddeel. Pars propinqua, Nabij deel. Pars quantitatis, Hoegrootheidsdeel. Pars quantitativa, Hoegrootheidelijk deel. Pars rata, Evenredig deel. Pro rata parte, Voor een deel, voor een evenredig deel, NEDERLANDSCHE JURISTEN-VEREENIGING 88 (RECHT). — Pars ratiocinativa, Redeneerend deel. Pars rationabilis, Redelijk deel. Pars realis, Werkelijk deel. Pars secundaria, Ondergeschikt deel, tweederangsdeel. Pars sensitiva, Zintuigelijk deel. Pars signata, Bepaald deel. Pars similaris, Gelijkaardig deel. Pars similis, Gelijk deel. Pars subiectiva, Onderdeel, VAN HOONACKER 120; POTTERS v, 117, ondersoort (DEUGDENLEER). Partes ... subiectivae virtutis dicuntur species eius diversae, s.
THOMAS, SUM. THEOL. II-II, Q. 48, C., Onderdeelen van een deugd heeten haar ondersoorten. — Partes ... subiectivae alicuius virtutis dicuntur species eius, oportet autem diversificare species virtutum secundum diversitatem materiae, vel obiecti, S. THOMAS, SUM. THEOL. II-II, Q. 143, C., Onderdeelen van een deugd noemt men haar soorten; de soorten van deugd nu worden naar de verscheidenheid van stof of voorwerp ingedeeld. — Pars substantiae, Zelfstandigheidsdeel. Pars superior, Hooger deel. Pars universalis, Algemeen deel. Pars vegetativa, Plantelijk deel, plantaardig deel. Pars virilis, Hoofdelijk aandeel, BELLEFROID 221, evenredig deel. Pro parte virili, Voor een deel, voor een evenredig deel, NEDERLANDSCHE JURISTEN-VEREENIGING 88 (RECHT).
2. Partij. Pars accusans, Aanklagende partij. Pars adversaria, Wederpartij, tegenpartij, BELLEFROID 222. Pars appellans, Eischer in beroep, IBIDEM 222. Pars appellata, Geroepen partij. Pars citata, Gedagvaarde partij, BELLEFROID 222. Pars civilis, Burgerlijke partij, IBIDEM 222. Pars contractans, Handelende partij, IBIDEM 222. Pars defendens, Verweerder, IBIDEM, 222. Pars deficiens, Niet verschenen partij, niet opgekomen partij, IBIDEM 222. Partes in causa, De twee partijen. Pars interveniens, Tusschenkomende partij, IBIDEM 222. Pars intimata, Gedaagde in beroep, IBIDEM 222. Pars laesa, Benadeelde partij, IBIDEM 222. Pars petens, Eischende partij, eischer, IBIDEM 222. Pars praesens, Aanwezende partij. Pars principalis, Hoofdpartij, BELLEFROID 222. Pars publica, Openbare partij. Pars vincens, Winnende partij, BELLEFROID 222 (RECHT).
