Scheldwoordenboek

Marc de Coster (2007)

Gepubliceerd op 02-01-2020

Jan de Wasser

betekenis & definitie

man die thuis niets te vertellen heeft; een sullige pantoffelheld, waarvan de vrouw de broek aan heeft. Bekend geworden door een achttiende-eeuwse volksprent (in de vorm van een stripverhaal) die het 'verkeerde huishouden’ voorstelt: Jan doet al het vrouwenwerk, terwijl zijn bazige vrouw Griet het mannenwerk op zich neemt en uitging om plezier te maken.

Als ze thuis kwam en het werk was nog niet gedaan, dan kreeg de arme Jan nog een pak slaag op de koop toe. Vóór de achttiende eeuw werd Jan afgebeeld als kinderverzorger en lag hij in het kraambed.

De uitdrukking wordt o.a. vermeld door Boekenoogen. Thans archaïsch.

We vinden ze nog enkel terug in historische romans. Met de uitdrukking Jan de Wasser zit aan het spinnewiel werd destijds gesuggereerd dat een man weer een of ander huishoudelijk klusje aan het verrichten was en dus niet kon meekomen.Och, die prenten! Ze waren voor Wouter nogal bijzonder, omdat-ie op weinig uitzondering na tot nog toe geen andere soort gekend had dan de figuren die de huiselijke tegenspoed van ‘Jan de Wasser’ moesten voorstellen, of iets dergelijks. (Multatuli, Woutertje Pieterse, 1890, herdruk 1979)