Scheldwoordenboek

Marc de Coster (2007)

Gepubliceerd op 02-01-2020

apparatsjik

betekenis & definitie

starre regeringsbureaucraat met weinig menselijke trekjes; ambtenaar; carrièremaker of streber. Letterlijk betekent het ‘iemand die apparaten bedient’.

In Rusland heeft het woord die pejoratieve connotaties niet. Daar (en in de voormalige landen van de Sovjet-Unie) wordt het gebruikt voor een bestuursfunctionaris, een lid van de Communistische Partij of het staatsapparaat.

Elders wordt het steeds minachtend in de mond genomen. De Duitse Weltwoche bestempelde Michail Gorbatsjov in 1995 als een ‘verbale apparatsjik die sprak zoals hij het op de partijschool geleerd had.’ Het woord apparatsjik deed zijn intrede in de Nederlandse taal via de verslaggeving en de spionageromans.De apparatsjiks vormen de nieuwe adel, de deskundigen de moderne geestelijkheid. (NRC Handelsblad, 06/12/1990)

Dat is nou ook toevallig, daar wandelt net een oud-tinnengietstertje het Persmuseum binnen. De voormalige apparatsjik van De Waarheid, tegenwoordig NRC Handelsbiadmedewerkster, Elisabeth Etty. (HP/De Tijd, 23/05/2003)