Scheldwoordenboek

Marc de Coster (2007)

Gepubliceerd op 02-01-2020

achterlijke gladiool

betekenis & definitie

(oorspr. Utrecht) stommeling, sufferd.

In de jaren zeventig bedacht door de Utrechtse cabaretier Herman Berkien en verder populair gemaakt door (de eveneens uit Utrecht afkomstige) Herman van Veen. Dat dit scheldwoord kon ‘doorbreken’ heeft niet zoveel met de bloem gladiool te maken.

Het effect wordt ontleend aan de gerekte uitspraak van de a (in ach- en in gla-) en de eveneens typisch Utrechtse uitspraak van -oal (de oo wordt heel gesloten en zonder een spoor van verglijding uitgesproken). Daarmee is het Utrechts in twee woorden heel karakteristiek en herkenbaar neergezet.

Dit scheldwoord komt veelvuldig voor op het internet. Ook in uitdrukkingen zoals: ‘Je moet wel een achterlijke gladiool zijn als..

Zie ook: gladiool Twee jaar basisvorming met tweeën voor Engels en vijven voor andere leervakken alleen een ‘achterlijke gladiool kickt daarop’. (NRC Handelsblad, 27/11/1996)Natuurlijk waren er achterlijke gladiolen zonder enige kennis van de waterregels. (HP/ De Tijd, 30/07/1999)