Encyclopedia van Rotterdam

Rotterdam (2017)

Gepubliceerd op 06-01-2017

Hoek van Holland

betekenis & definitie

Hoek van Holland is een badplaats aan de Nieuwe waterweg. Tot 1914 viel het grondgebied onder de gemeente 's-Gravenzande.

Van de op- en aanwassen in de monding van de Maas, ontstaan sinds de 17e eeuw, droeg de uitstulping van het Hollandse vasteland in zuidwestelijke richting de naam "Hoek van Holland". Dit vrijwel onbewoonde, voornamelijk uit hooiland bestaande gebied behoorde bestuurlijk tot de gemeente 's-Gravenzande. Na de totstandkoming van de wet betreffende de verbetering van de waterweg van Rotterdam naar zee, op 24 januari 1863, ging de naam Hoek van Holland over op de sindsdien ontstane nederzetting van Waterwegwerkers.

De gronden in het toekomstige Waterweggebied waren in 1866 door onteigening Rijkseigendom geworden. Door het ontbreken van iedere infrastructuur ter plaatse waren de ontwikkelingen geheel aan het toeval overgelaten. Er kwamen noodwoningen, voor Waterwegwerkers en later werkers aan de spoorweg. Er kwam meer permanente behuizing voor personeel van Rijkswaterstaat, het Loodswezen, de Reddingmaatschappij en van de Great Eastern Railway Company (Harwich-boten). Het Rijk, i.c. de Dienst der Domeinen, verkocht telkens percelen ter bebouwing, maar eiste geen voorzieningen als riolering en bestrating en was door het ontbreken van een gemeentelijke verordening ook niet verplicht tot de aanleg daarvan. Dit leidde tot "anti-sanitaire toestanden": volkomen gebrek aan riolering, goed drinkwater, bestrating, gemeente-reiniging en vleeskeuring (i.v.m. export-slachterijen) . Bij de gemeente 's-Gravenzande, als tuindersdorp zo geheel anders geaard, heerste onbegrip en onmacht tegenover de problemen van de Hoek.

Ingrijpen moest derhalve van hogerhand komen. De Hoekse inwoners drongen aan op inmenging van de staat. Na langdurig overleg en een aantal verbeteringen in de publieke voorzieningen door de gemeente 's-Gravenzande, sloeg het idee van aansluiting bij Rotterdam bijzonder goed aan. In 1914 werd Hoek van Holland door Rotterdam geannexeerd.