Primitivo is een vroegrijpe blauwe druif die met name groeit in het Zuid-Italiaanse Puglia of Sicilië. De druif kan goed tegen warmte en zon. Het is geen autochtone druif en er wordt veel gespeculeerd over zijn oorspronkelijke herkomst.
De oorsprong van de blauwe primitivodruif was lange tijd niet geheel duidelijk.
Sommigen vermoedden dat het dezelfde druif zou zijn als de Noord-Amerikaanse zinfandel. Anderen beweerden dat de plavac mali - een druif van een eilandje in de Adriatische Zee - de oervader was. Genetisch gezien hebben deze twee rassen veel gemeen. Uit recent onderzoek zou nu blijken dat een Kroatische druif - de relatief onbekende tribidrag - aan de basis van de primitivo ligt.
In de zon ontwikkelt dit ras veel suikers, die resulteren in relatief hoge zoetheid en een hoog alcoholgehalte in de wijn.
Wijn van de primitivo is vaak donker en krachtig, met veel tannines. Vaak kunnen ze vrij lang bewaard worden. Daar waar primitivo voorheen voornamelijk werd gebruikt in blends (assemblages) voor extra kleur en smaak, wordt het ras nu steeds vaker succesvol als elegante cepagewijn verkocht.
In de smaak zijn kersen, kruidige specerijen en chocolade met een bittertje terug te vinden, met tonen van bramen, anijs en zwarte peper.
Primitivo past goed bij sappig rood vlees, gegrild vlees, stoofschotels en sterke kazen.
