In een groot aantal 17de-eeuwse schilderijen zijn verwijzingen te vinden naar de vergankelijkheid van het aardse bestaan. Schilders herinnerden hun publiek aan de tijdelijkheid van het leven door middel van bijvoorbeeld schedels, verwelkte bloemen, zandlopers of uitgewaaide kaarsen.
Ook kostbaarheden (zoals juwelen), mooie kleren, spiegels en boeken konden wijzen op de vergankelijkheid van het leven en de tijdelijkheid van schoonheid, rijkdom en kennis. Deze 'vanitassymbolen' ('vanitas' betekent letterlijk ijdelheid, ijdele schijn) kwamen vooral voor op stillevens en soms in allegorische voorstellingen of bij portretten. Kunstwerken met een dergelijke symboliek moesten de kijker er toe aanzetten zijn leven nuttig te gebruiken en niet teveel waarde te hechten aan aardse geneugten.
