De ramp leek niet te overzien in 1672, toen de Republiek van drie zijden werd aangevallen door Engeland, Frankrijk en de bisdommen Munster en Keulen. In de binnenlandse politiek leidde de oorlog tot de grote afrekening tussen prins Willem III van Oranje en Johan de Witt, de raadpensionaris die Willems benoeming tot stadhouder dwarsboomde.
De Witt werd door zijn tegenstanders verantwoordelijk gesteld voor de inval en Willem III werd als redder in de nood geroepen. De Witt trad af. Enkele maanden later werd hij met zijn broer Cornelis door een opgewonden menigte vermoord. De oorlog werd onder leiding van Willem III tot een goed einde gebracht. De vijand werd teruggedreven.
