Tegenover de devotie in kerken staat privé-devotie. De individuele gelovige bekijkt een voorstelling van Christus, Maria of een andere heilige ter opwekking van vrome gevoelens.
In de tweede helft van de Middeleeuwen kwam deze vorm van geloofsbeleving op gang.
Aanvankelijk waren het monniken, die in hun kloostercel bij een devotievoorstelling baden en mediteerden. Met de opkomst van de bedelorden werden ook leken opgevoed in gebed en meditatie. Adel en burgerij gebruikten een getijdenboek om op vaste tijden te bidden. Ook steeg onder hen de vraag naar devotievoorstellingen voor in huis, in de vorm van altaartjes, panelen, houtsneden en koper gravures. Vooral het 'mede-lijden' met Christus speelde in de privé-devotie een belangrijke rol. Veel voorstellingen tonen dan ook Christus tijdens zijn passie of als Man van Smarten.
