Gezegden

Riemer Reinsma (1998)

Gepubliceerd op 06-08-2022

ZACHTJES AAN, DAN BREEKT HET LIJNTJE NIET

betekenis & definitie

Het betreft hier de lijn waarmee het paard van de ‘jager’ de trekschuit voorttrok. Met dit spreekwoord spoor je iemand aan om het wat kalmer aan te doen.

Het is een ‘citaat uit de mond van een schipper die bang was dat het touw zou breken als de jager er al te enthousiast aan bleef trekken. ‘Staagjes aan zo breekt de lyn niet’, zei men in de achttiende eeuw. Dat dit gevaar inderdaad niet denkbeeldig was, kunnen we opmaken uit de Camera Obscura van Nicolaas Beets, waarin de schipper uitroept: ‘Hoo-o-o-o-h, jagertje! De lijn kan wel stuk, met die horten!’ De trekschuit was van ongeveer 1630 tot het midden van de negentiende eeuw een populair vervoermiddel voor lange afstanden.