Vastenavond is de laatste avond van het carnaval. Na 24.00 uur op Vastenavond is het carnaval afgelopen en start voor de Rooms-katholieken en voor sommige protestanten de veertigdaagse vastenperiode.
Vastenavond is de dinsdag voor Aswoensdag, de eerste vastendag van de veertigdaagse Vastentijd. De Vastentijd loopt van Aswoensdag tot Paaszaterdag of Stille Zaterdag. In deze periode mogen gedoopten maar één volledige maaltijd per dag eten. Het woord Vastenavond komt van een woord uit het Middelnederlands, vastelavond. Er wordt gezegd dat vastel komt van het Duitse woord faseln, wat zwammen betekent.
Vastenavond zou dus een feest zijn voor zwammende mensen. In New Orleans in de Verenigde Staten, is Vastenavond ook een erg groot feest. Daar is het bekend onder de naam Mardi Gras, wat Vette Dinsdag betekent. Mensen gooien tijdens dit feest met gekleurde kralen naar elkaar. Veel vrouwen laten echter ook hun borsten zien om maar zo veel mogelijk kralenkettingen te verzamelen.
