Stigmatisering is het proces waarbij bepaalde kenmerken aan een bepaalde persoon of groep worden toegekend. Deze kenmerken worden om deze reden ook wel stigma’s genoemd.
Stigmatisering kan leiden tot vooroordelen en een vertekend zelfbeeld.Stigmatisering vindt plaats wanneer een bepaald persoon of een bepaalde groep structureel in verband wordt gebracht met een bepaalde eigenschap. Dit kunnen diverse eigenschappen zijn, maar over het algemeen impliceert stigmatisering een negatieve eigenschap. Stigmatisering kan daarnaast andere negatieve gevolgen hebben, bijvoorbeeld vooroordelen, onbegrip en discriminatie. Het proces van stigmatisering is per definitie subjectief. In andere woorden, de stigma’s die worden opgelegd zijn in de regel niet gebaseerd op daadwerkelijke objectieve waarnemingen.
Zo zouden alle Nederlanders gierig zijn, vrouwen niet kunnen autorijden, en immigranten profiteurs zijn. Vaak ligt stigmatisering ten grondslag aan het gedrag van een enkeling dat voor representatief wordt gehouden voor de hele groep. Met name de media zouden hierin een belangrijke rol spelen.
Stigmatisering kan niet alleen leiden tot vooroordelen en discriminatie, maar ook tot een vertekend zelfbeeld. In sommige gevallen leidt het systematisch stigmatiseren van een persoon of een groep juist tot het gedrag dat men wordt opgelegd. Oftewel, men gaat zich naar het stigma gedragen.
Bepaalde stigma’s kunnen op deze manier zeer negatieve gevolgen hebben voor de samenleving. Iemand die wordt gestigmatiseerd als crimineel, kan naar verloop van tijd zelf geloven in het feit dat hij of zij crimineel is en als gevolg hiervan ook werkelijk crimineel gedrag vertonen. Wanneer een stigma eenmaal een eigen leven gaat leiden, is het zeer lastig om hier van af te komen. Vanuit de psychologie weet men dat een aanzienlijk deel van de psychische problemen mede veroorzaakt worden door stigmatisering.
