Ensie Encyclopedie

Redactie Ensie (2022)

Gepubliceerd op 03-12-2012

Speculaas

betekenis & definitie

Speculaas is een lekkernij gemaakt van bloem, boter, bakpoeder, speculaaskruiden en bruine basterdsuiker. Dit koekje wordt met name gegeten rond 5 december, als Sinterklaas in het land is.

De specerijen die gebruikt worden in speculaas zijn al heel lang bekend, namelijk sinds de vijfde en zesde eeuw. In de Gouden Eeuw, de hoogtijdagen van Nederland als handelsland, kwamen veel van die specerijen onze kant op. Het koekje was in die tijd een luxe product, omdat de speculaaskruiden die in het koekje verwerkt zijn enorm duur waren vanwege de afstand die ze moesten afleggen. Tijdens het Sint Nicolaas feest wordt er extra veel speculaas verkocht, zoals grote speculaaspoppen, gevulde speculaas en kruidnoten (eigenlijk kleine speculaasbrokjes). Gevulde speculaas bestaat uit amandelspijs die (gedeeltelijk) is omhuld met speculaaskoek.

Het meest bekende speculaasfiguurtje is die waar een windmolen op te zien is. Dit typisch Nederlandse koekje wordt dan ook veel geëxporteerd, waardoor het ook in het buitenland bekend is geworden. De naam speculaas heeft hoogstwaarschijnlijk iets te maken met Sinterklaas, er zijn veel speculaties over de oorsprong van de naam. Een daarvan is dat het een verbastering is van 'Spectator': hij die alles ziet. Van Sinterklaas wordt ook altijd gezegd dat hij alles ziet, hij houdt de kinderen goed in de gaten. Een andere uitleg kan zijn dat het een mix is van twee termen, spek (Vlaams woord voor suikerwerk) en klaas (afkorting van Sinterklaas).