Science fiction is een genre dat speculeert over een mogelijke toekomst dan wel niet met fictieve of daadwerkelijke concepten. Science fiction verhalen zijn vaak gericht op fictieve gebeurtenissen die ertoe hebben geleid dat de aarde of de mens bepaalde veranderingen heeft ondergaan.
Science fiction verhalen spelen zich doorgaans af tegen een futuristische achtergrond. Dit houdt in dat er bepaalde technologische of sociale ontwikkelingen hebben plaatsgevonden die de huidige samenleving op een bepaalde manier gevormd hebben. Het gaat bij science fiction verhalen over ontwikkelingen die nu nog niet mogelijk zijn, maar door bepaalde uitvindingen of gebeurtenissen wel ooit zouden kunnen gebeuren.
Over het algemeen wordt een onderscheid gemaakt tussen twee soorten science fiction, namelijk zogenaamde harde en zachte science fiction. Bij harde science fiction speelt de invloed van nieuwe technologische en natuurkundige ontwikkelingen en de invloed hiervan op het de samenleving centraal. Bijvoorbeeld de mogelijkheid van de mens om ooit in de ruimte te reizen met ruimteschepen zoals in Star Trek. Men probeert hierbij over het algemeen een bepaalde mate van wetenschappelijke correctheid vast te houden. Bij zachte science fiction spelen juist sociale en maatschappelijke ontwikkelingen een grote rol.
Hierbij wordt een verhaal verteld waarbij bepaalde ontwikkelingen ertoe hebben geleid dat de samenleving er op een bepaalde manier uit ziet. Bijvoorbeeld de dystopische samenleving van George Orwell zoals in 1984.
Science fiction kent een scala aan subgenres, waarbij de nadruk steeds op een ander element ligt. Bekende thema’s in science fiction zijn, aliens, tijdreizen, telepathie of andere bijzondere krachten, ruimtereizen en kunstmatige intelligentie. Omdat er bij science fiction altijd voor een deel (hoe klein ook) wordt uitgegaan van de huidige wereld, is het hiermee een wezenlijk verschillende genre dan fantasy, waarbij een gehele wereld wordt bedacht.
