Nationaliteit is de juridische band tussen een individu en een staat die recht geeft op erkenning als lid van die staat. In de Universele verklaring staat dat ieder mens recht heeft op een nationaliteit.
Ook mag er veranderd worden van nationaliteit.Elke staat bepaalt met nationaliteitswetten wie er tot de nationaliteit van het land mogen behoren. Iemand kan ook staatloos zijn. Dit gebeurt als een persoon door geen enkele staat wordt erkend.
Een staatsburger is niet hetzelfde als iemand met een nationaliteit. De betekenis staatsburgerschap wijkt dan ook af van de betekenis van nationaliteit. Het staatsburgerschap houdt namelijk onder andere in dat de staat de toegang van zijn grondgebied niet mag weigeren. De burger krijgt bepaalde rechten en plichten, zoals het kiesrecht. Als een staatburger in het buitenland diplomatieke bijstand nodig heeft, verschaft de staat bescherming.
Het begrip nationaliteit geeft aan dat iemand uitmaakt van een gemeenschap met een nationale identiteit. Voorbeelden hiervan zijn gemeenschappelijke etniciteit en cultuur.
Iemand kan meerdere nationaliteiten hebben. In statistische overzichten wordt aan personen die meerdere nationaliteiten hebben, maar één nationaliteit toegekend. Dit om dubbeltellingen te voorkomen. Voor mensen die niet de Nederlandse nationaliteit bezitten, geldt de volgende prioriteringsregeling: nationaliteit van één van de Benelux-laden, nationaliteit van een staat binnen de Europese Unie, andere Europese nationaliteit, niet-Europese nationaliteit.
