De kostprijs is de som van de kosten die, direct dan wel indirect, gemaakt worden bij de productie en levering van een product of dienst. De kostprijs is niet altijd de verkoopprijs, hiervoor wordt meestal nog een winstopslag gerekend.
Het berekenen van de kostprijs kan, afhankelijk van het soort product, een lastige klus zijn. Een product bestaat uit twee componenten, directe en indirecte kosten. De directe kosten zijn relatief gemakkelijk toe te wijzen. Directe kosten zijn bijvoorbeeld grondstoffen en materialen die gebruikt worden. Ook lonen en afschrijving van machines zijn directe kosten. De toewijzing hiervan is al lastiger omdat mens of machine meestal aan meer dan één product werkt.
Echt lastig wordt het bij indirecte kosten. Deze hebben vaak niets te maken met de letterlijke productie maar zijn wel essentieel voor de organisatie. Voorbeelden hiervan zijn:
· Salarissen kantoorpersoneel (management, secretariaat)
· Huur- of hypotheekkosten gebouwen
· Energiekosten
· Rente
Om de integrale kostprijs van een product te bepalen zullen de indirecte kosten per product berekend moeten worden. Hiervoor zijn verschillende verdeelsleutels. Grote organisaties gebruiken ingewikkelde methoden voor de verdeling van de indirecte kosten, deze zullen hier niet behandeld worden. Een gemakkelijke variant die veel voorkomt is de opslagmethode. De naam zegt het al, er wordt een opslag berekend die bij de directe kosten worden opgeteld. Een simpel voorbeeld:
Een bedrijf dat stoelen maakt heeft voor het volgende jaar de volgende begroting:
Directe materiaal- en loonkosten: €2.000.000
Indirecte kosten: €500.000
De opslag van de indirecte kosten worden vervolgens berekend:
500.000/2.000.000 * 100% = 25%. Het maken van 1 stoel kost €200 aan directe materiaal-en loonkosten. Tel hier 25% indirecte kosten bij op en de kostprijs van 1 stoel is €250.
