Men spreekt van kansarmoede wanneer mensen beperkt worden in hun kansen om voldoende deel te nemen aan met name onderwijs, arbeid en huisvesting, door onder andere een relatief laag inkomen. Kansarmen hebben weinig kans op succes in de maatschappij en zijn vaak sociaal zwak.
Kansarmoede betreft een sociaaleconomische positie die wordt gekenmerkt door een achterstand op verschillende terreinen, waaronder welzijn, gezondheid, vrijetijdsbesteding en politieke participatie. Deze onzekerheden gaan gepaard met een vermindering van kansen om zich op persoonlijk vlak te ontplooien en ontwikkelen. Kansarmen leven over het algemeen in isolatie. Dit komt onder andere vanwege weinig invloedrijke kennissen en als gevolg van hun veelal lage opleidingsniveau.
Bij kinderen spelen hun maatschappelijke positie en thuissituatie parten. Op school hebben kansarme kinderen vaak een zwakke positie. De thuissituatie vergt veel energie, omdat er hard gewerkt moet worden om brood op de plank te krijgen. Hierdoor zijn de kinderen vaak onvoldoende uitgerust om op school goed te presteren. Hoewel de toegang tot onderwijs gratis is, komt er heel wat meer bij kijken.
Uitstapjes, gymkleding, lunchgeld, schoolfoto’s, enzovoort. De ouders willen hun kinderen geen goedkope dingen meegeven, aangezien de kinderen op die manier ook weer buitengesloten kunnen worden door ‘rijkere’ kinderen.
Kinderen die het door zo’n situatie thuis niet makkelijk hebben, zijn vaak onzeker en sociaal afgesloten van mensen met een betere thuissituatie. Hierbij komen vormen van sociale, opvoedkundige en psychologische onzekerheden die de hele levensconditie verder fragiel maken. Zij voelen zich over het algemeen niet veilig in de maatschappij. Kansarmoede kenmerkt zich dus door een samengaan van diverse en complexe factoren.
