Demotie is de verlaging in rang of positie binnen een organisatie. Vaak betekent dit de verandering van een hogere functie naar een lagere functie. Dit kan niet alleen minder salaris betekenen, maar ook minder verantwoordelijkheden en taken.
Demotie is het tegenovergestelde van promotie: je gaat van een hogere functie terug naar een lagere functie. Vaak gaat dit ook gepaard met een salarisverlaging en een verlaging van de werkdruk (= remotie). Verlaging van functie mét behoud van arbeidsvoorwaarden noemen we "quasi-demotie". Demotie is een middel om (vaak oudere) werknemers te ontzien van werkzaamheden die vanwege gezondheidsredenen, leeftijd of andere redenen niet meer optimaal uit te voeren zijn. Dit kan vaak alleen plaatsvinden indien beide partijen (zowel werkgever als werknemer) akkoord gaan met de maatregel; afspraken in CAO's die automatische demotie bij het bereiken van een bepaalde leeftijd tot gevolg hadden, zijn door de Commissie Gelijke Behandeling als discriminerend gekenmerkt.
In een aantal CAO's komt wel de 80-90-100 regel voor: oudere medewerkers kunnen hun arbeidsduur met maximaal 20% verminderen, tegen 90% van het salaris en 100% pensioenopbouw over het laatstverdiende salaris dat ze verdienden voordat ze aan de regeling deelnamen. Het is de bedoeling dat zowel werkgever en werknemer met het initiatief tot demotie kunnen komen, hiervoor is de bespreekbaarheid van het onderwerp van belang. Dit is tot op heden vaak nog niet het geval.
In andere delen van de wereld (met name Groot-Brittannië en delen van Azië) is demotie de normaalste zaak van de wereld. In Engeland gaan oudere medewerkers vaak een stapje terug in zowel functie als salaris maar genieten zij wel een echte mentor rol: een specialist binnen het bedrijf die jongere medewerkers kan ondersteunen.
