Ensie Encyclopedie

Redactie Ensie (2022)

Gepubliceerd op 12-04-2015

Cynisch

betekenis & definitie

Het woord cynisch komt van het Griekse 'cynisme' en betekent letterlijk 'honds'. Tegenwoordig wordt het woord 'cynisch' gebruikt voor de spottende houding waarmee men aangeeft niet te geloven in het goede van de mens en/of zijn waarden, thema's en instituties.

Een cynische houding komt voort uit wantrouwen jegens de medemens en zijn goede bedoelingen, of het ongeloof in bepaalde waarden en thema's rondom het menselijk bestaan. Het woord cynisch wordt vaak verward met de begrippen 'ironie' en 'sarcasme'. Toch is er een belangrijk verschil: ironie is 'spot drijven door het tegengestelde te beweren van wat wordt bedoeld' en sarcasme is 'bijtende spot', terwijl cynisme 'spot door wantrouwen' is. Een cynische uitspraak kan dus wel ironisch of sarcastisch gebracht worden, maar dat hoeft niet per se. Een voorbeeld van een ironisch-cynische uitspraak is: "Even handjes schudden zal die hele oorlog vast wel in één keer oplossen." Een niet-ironische, maar wel cynische variant van die uitspraak is bijvoorbeeld: "Alsof je door even handjes te schudden een hele oorlog oplost". Ook wrede vormen van humor, bijvoorbeeld zwarte humor, worden vaak gerealiseerd door cynisme: "Het leukst aan die hele beenamputatie is nog wel die prachtige, roze rolstoel die ze cadeau kreeg."