Ensie Encyclopedie

Redactie Ensie (2022)

Gepubliceerd op 06-05-2016

Cultureel erfgoed

betekenis & definitie

Cultureel erfgoed is een verzamelnaam voor monumenten en verzamelingen met een grote cultuurhistorische betekenis. Deze sporen uit het verleden zijn zichtbaar en tastbaar aanwezig.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen materieel en immaterieel cultureel erfgoed.Cultureel erfgoed kunnen voorwerpen in musea, landschappen, monumenten, archieven of archeologische vondsten zijn. Deze zijn dan ook het materiaal erfgoed. Maar ook de daaraan verbonden gebruiken, gewoonten en verhalen zijn cultureel erfgoed. Dit zijn het immaterieel cultureel erfgoed.

Binnen het materiaal erfgoed wordt er onderscheid gemaakt tussen onroerend en roerend erfgoed. Onroerend erfgoed is grondgebonden. Dit zijn bijvoorbeeld landschappen, bruggen, kerkgebouwen, monumentale boerderijen en bouwkundig erfgoed, soms bewaard in openluchtmusea.Het niet-grondgebonden, ook wel het roerend erfgoed, zijn bijvoorbeeld boeken, klederdrachten en kunstwerken die bewaard zijn in musea, bibliotheken, religieuze centra en verzamelingen van verenigingen of heemkundige kringen.

Immaterieel erfgoed omvat dialecten, liederen, feesten, recepten, tradities, optochten en processies. Ook het culinair erfgoed, dus de tradities omtrent eten en drinken, hoort hierbij. Een voorbeeld hiervan is de bereiding van regionale kaassoorten en bieren. Cultureel erfgoed wordt van belang geacht omdat hierdoor huidige generaties een beeld krijgen van het verleden. Ook kan het erfgoed bijdragen aan de culturele identiteit.

Er bestaan cultuurerfgoedlijsten op het niveau van gewest, natie en Europa (Europees erfgoed) en de VN. UNESCO heeft het Werelderfgoedverdrag opgesteld. De 191 landen die het verdrag hebben ondertekend, hebben met elkaar afgesproken dat zij zich zullen inzetten voor identificatie, behoud, bescherming, het toegankelijk maken en het overdragen aan de komende generaties van cultureel erfgoed in hun land. In 1972 werd het verdrag opgesteld, in 1992 werd het verdrag door Nederland ondertekend.