Een chronische ziekte is een lichamelijke of geestelijke aandoening waarbij uitzicht op volledige genezing ontbreekt. Ook is er sprake van een relatief lange ziekteduur.
Kenmerkend is dat de ziekte minstens drie maanden duurt of dat een patiënt er minimaal drie keer per jaar hinder van ondervindt.Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderscheidt vier typen chronische ziekten, gerelateerd aan de gesteldheid van de ziekte en het ziekteverloop:
1. Levensbedreigende ziekten: kanker, beroerte
2. Aandoeningen die tot periodiek terugkerende klachten leiden: astma, epilepsie
3. Aandoeningen die progressief verslechteren en invaliderend van aard zijn: chronisch hartfalen, reumatoïde artritis
4. Chronische psychische stoornissen, zoals persoonlijkheidsstoornissen, angststoornissen of stemmingsstoornissen
Ondanks dat er veel diverse chronische ziekten zijn, kunnen er wel gezamenlijke kenmerken van worden onderscheiden:
· Aanhoudend: er is geen zicht op algeheel herstel met het huidige aanbod van behandelingen;
· Blijvende invaliditeit: de ziekte duurt minstens drie maanden of een patiënt ondervindt er minimaal drie keer per jaar hinder van;
· Langdurig en intensief zorggebruik: men wordt afhankelijk van zorg voor het dagelijkse functioneren;
· Lichamelijke en geestelijke gevolgen, zoals depressie en lichamelijke klachten;
· Er treedt stapsgewijs een toename van symptomen op.
Hoewel een chronische ziekte op alle leeftijden kan voorkomen, lijden er relatief meer ouderen aan een langdurig ziekbed. Van de mensen met een leeftijd van 65 jaar en ouder heeft circa 70 procent een chronische ziekte. In het algemeen krijgen vrouwen hier vaker mee te maken dan mannen: dit is verklaarbaar door het feit dat zij gemiddeld ouder worden.
Als men meerdere (chronische) ziekten heeft, spreken we van multimorbiditeit.
