Een bloemlezing is een boek met een verzameling gedichten van een of meerdere schrijvers. Vaak staan hier de bekendste en mooiste stukken van de poëzie of proza in.
Een bloemlezing wordt ook wel een anthologie (Grieks voor ‘anthologia’) een florilegium (Latijns voor ‘bloemlezing’) of een analecta (Grieks voor ‘uitgelezen stukken’) genoemd. In de achttiende eeuw werd de term in gebruik genomen als benaming voor de hedendaagse betekenis. De term bestond al eerder maar werd toen gebruikt als benaming voor een bloemkrans.
Een bloemlezing bestaat vaak uit het werk van meerdere schrijvers. Maar het komt ook voor dat een bloemlezing uit het werk van één schrijver bestaat. De werken kunnen thematisch zijn, maar de bloemlezing kan ook werk bevatten uit een bepaald tijdvak of een bepaalde literaire stroming of een bepaald genre. Doorgaans bestaat een bloemlezing uit de beste werken van de auteur, maar de smaak van de samensteller speelt hierin natuurlijk een grote rol.
Vaak is het positief voor een dichter als zijn/haar werk wordt opgenomen in een bloemlezing. Dit werkt statusverhogend. Toch zei Louis Th. Lehmann, een bekende Nederlandse dichter: “Gij zult niet bloemlezen.” Met deze historische uitspraak bedoelde Lehmann dat hij bloemlezen als een manier zag om te profiteren van dichters omdat er hierdoor niet wordt betaald voor de auteursrechten. Ook wordt er soms niet om toestemming van de dichter gevraagd.
Hiermee hoopte Luhmann dichters te weerhouden om hun werk in een bloemlezing op te laten nemen. Bijvoorbeeld, Gerard Reve en Annie M.G. Schmidt weigerden beiden opname van hun gedichten in bloemlezingen.
