Ensie Encyclopedie

Redactie Ensie (2022)

Gepubliceerd op 01-04-2016

Arbitrair

betekenis & definitie

Arbitrair betekent willekeurig. Als iets arbitrair is, is dat niet gebaseerd op een bepaalde overtuiging of argumentatie, maar gebaseerd op pure willekeur.

Arbitraire beslissingen worden vrijwel altijd gezien als onrechtvaardig, bijvoorbeeld de scheidsrechter die zomaar een penalty voor een partij geeft of een dictator die zomaar iemand laat opsluiten. Daarnaast zijn sommige mensen geneigd om gevolgtrekkingen te maken op arbitraire basis. Een arbitraire gevolgtrekking, ook wel willekeurige gevolgtrekking genoemd, is een denkfout die wordt gemaakt doordat men een conclusie trekt die niet door feiten wordt ondersteund. Dit leidt vaak tot een conclusie die ongefundeerd is en daarom tot ongewenste resultaten kan leiden. Voorbeeldsituaties waarin een arbitraire gevolgtrekking wordt gemaakt, zijn:

- Niemand heeft mij verteld dat mijn nieuwe broek leuk is. De broek zal wel ontzettend lelijk zijn.
- Mijn beste vriendin is erg stil vandaag. Ze moet wel boos op me zijn.
- Mijn buurman snoeit zijn boom niet omdat hij mij wilt pesten.

In de jaren zestig van de twintigste eeuw werd door Aaron T. Beck de zogenaamde cognitieve theorie ontwikkeld. Deze Amerikaanse psychiater stelde een lijst met denkfouten op, waaronder arbitraire gevolgtrekking. Volgens hem veroorzaakten deze denkfouten depressies of zorgden deze fouten ervoor dat mensen depressief bleven. Met zijn therapie werden verwrongen en onrealistische denkwijzen opgespoord en werden ze veranderd.

Hierdoor werden de emoties en het gedrag van patiënten beïnvloed. Vandaag de dag wordt de therapie van Beck toegepast bij meerdere psychische aandoeningen, waaronder eetstoornissen, fobieën en angststoornissen.