Analyseren is het grondig onderzoeken en het ontleden van iets. Zo kunnen problemen geanalyseerd worden, maar ook gegevens of zelfs de menselijke geest.
Om iets te kunnen analyseren, moet het opgedeeld worden in verschillende onderdelen. Bij een probleem moet er dus stapje voor stapje gekeken worden wat dat betreffende probleem veroorzaakt en hoe de specifieke onderdelen van dat probleem opgelost kunnen worden. Al deze gegevens moeten dus zeer nauwkeurig bekeken en bestudeerd worden, om tot een uiteindelijk oordeel te kunnen komen. Mensen gebruiken het woord uiteenrafelen ook wel eens in plaats van analyseren. Dit woord laat goed zien waar het bij analyseren om draait, want er moet gekeken worden naar alle kleine onderdelen die samen een geheel vormen.
In de zin "Hij analyseert die gegevens grondig" betekent analyseert dat de hij-persoon de gegevens stukje voor stukje bekijkt en beoordeelt. Een goede analyse is hierdoor erg tijdrovend.
