Radboud Universiteit

Brede en internationale onderzoeksuniversiteit.

Gepubliceerd op 24-08-2016

Titus Brandsma

betekenis & definitie

Titus Brandsma was een hoogleraar en tevens rector op de Radboud Universiteit, toentertijd nog Katholieke Universiteit Nijmegen. Brandsma was gespecialiseerd in middeleeuwse mystiek en stond bekend om zijn maatschappelijke betrokkenheid, met name op het gebied van katholieke emancipatie.

Titus Brandsma werd geboren in 1881 als kind van een Fries gezin. Aan het einde van de negentiende eeuw doorliep Brandsma het gymnasium, waarna hij in het begin van de twintigste eeuw studeerde aan Pontificia Università Gregoriana in Rome. In 1923 werd de Katholieke Universiteit Nijmegen opgericht, waarvan Titus Brandsma in hetzelfde jaar hoogleraar werd. In het academische jaar 1932/33 werd Brandsma zelfs rector magnificus. In deze functie schonk Brandsma veelvuldig aandacht aan het godsbegrip binnen moderne tijden. Titus Brandsma had tijdens zijn academische carrière aan de Katholieke Universiteit Nijmegen dan ook diverse nevenfuncties bij verschillende katholieke instellingen.

Tijdens de opkomst van het nationaal-socialisme in Duitsland midden jaren ‘30 van de twintigste eeuw stond Brandsma bekend om zijn diverse publicaties waarin hij waarschuwde voor de ontwrichtende werking die deze ideologie zou hebben op de Europese landen. Vanaf de jaren ‘40 verzette Brandsma zich onder andere tegen het verwijderen van Joodse leerlingen op Katholieke scholen. Door zijn daden werd Brandsma al snel bestempeld als vijand van het nazisme en het Duitse rijk, wat in 1942 leidde tot zijn arrestatie door de nazi’s. Brandsma werd via tal van gevangeniskampen uiteindelijk overgebracht naar Dachau, waar hij waarschijnlijk aan een combinatie van ziekte en uitputting stierf.

De dood van Titus Brandsma leidde in Nijmegen en andere Nederlandse steden tot ophef, waarna er een sterke stroming van devotie ontstond. In 1985 werd Titus Brandsma door Paus Johannes Paulus II zalig verklaard.