Redactie Ensie

Psychologiebegrippen omschreven

Gepubliceerd op 01-12-2015

Narcolepsie

betekenis & definitie

Narcolepsie is een chronische, neurologische aandoening die zich kenmerkt door oncontroleerbare slaapaanvallen overdag, ook als de persoon voldoende nachtrust heeft gehad.

Naast slaperigheid en een verstoorde nachtrust kunnen er bij narcolepsie ook andere symptomen optreden. In het geval van heftige emoties (lachen, schrikken, boos worden) kunnen spieren hun functie tijdelijk verliezen (kataplexie), waardoor deze verslappen. Het bewustzijn blijft gedurende kataplexie echter wel volledig aanwezig. Er kan ook sprake zijn van narcolepsie zonder kataplexie.

Een ander symptoom van narcolepsie zijn hypnagoge hallucinaties. Dit zijn kortdurende droombeelden die soms nauwelijks van de realiteit te onderscheiden zijn. Iemand kan tijdens een hypnagoge hallucinatie dingen zien, horen en voelen die er in werkelijkheid niet zijn. Pas achteraf realiseert de persoon zich dat de hallucinatie niet echt was. Bij slaapparalyse (slaapverlamming) ontwaken de hersenen terwijl het lichaam zich nog in een slaaptoestand bevindt. Men voelt zich kortdurend gevangen in het eigen lichaam. Voor de persoon kan dit een beangstigende ervaring zijn.

Narcolepsie kan het dagelijkse leven flink ontregelen. De slaapaanvallen kunnen grote invloed hebben op het beroeps-, studenten- en/of sociale leven. Men schaamt zich en heeft een groter risico om depressief te worden of in een isolatie terecht te komen.
Personen die aan deze slaapaandoening lijden, worden vaak verweten dat ze ‘lui’ zijn. In werkelijkheid hebben patiënten moeite om overdag wakker te blijven.

Er is nog geen genezing mogelijk voor narcolepsie. Klachten kunnen wel worden verminderd door het gebruik van medicatie. In Nederland lijden er naar schatting 7.000 mensen aan narcolepsie. De neurologische aandoening ontwikkelt zich doorgaans gedurende de tiener- en adolescentieperiode.