Agorafobie is een psychische aandoening waarbij de patiënt buitengewoon veel angst ervaart als de vertrouwde omgeving wordt verlaten. Het woord is afkomstig uit het Grieks en betekent letterlijk ‘angst voor marktpleinen'.
De aandoening agorafobie wordt ook wel aangeduid met de term ‘straat- of pleinvrees’. Mensen die lijden aan agorafobie proberen angstaanvallen te voorkomen door zich niet in openbare ruimten te begeven, zoals pleinen, de supermarkt of het openbaar vervoer. Patiënten hebben het gevoel dat, als zij zich op openbare plekken bevinden, er iets verkeerd kan gaan en dat zij niet in staat zijn om te vluchten.
De DSM-IV onderscheidt twee soorten agorafobie:
1. Agorafobie waarbij men paniekaanvallen ervaart;
2. Agorafobie waarbij er géén sprake is van paniekaanvallen.
De precieze oorzaak voor agorafobie is niet bekend. Normaliter is er sprake van (een combinatie van) biologische, psychologische en/of sociale factoren.
De angststoornis kan gepaard gaan met de volgende symptomen: rusteloosheid, hoofdpijn, duizeligheid, transpiratie, misselijkheid, benauwdheid en/of een onaangenaam gevoel op de borst. Ook kan het gevoel ontstaan van vervreemding. Men heeft het gevoel zichzelf fysiek en psychisch niet meer onder controle te kunnen houden.
Paniekaanvallen vinden doorgaans plaats als men zich buiten de vertrouwde omgeving bevindt. De angst voor een paniekaanval kan ervoor zorgen dat de patiënt niet meer buiten zijn of haar veilige omgeving komt. Agorafobie kan ingrijpende gevolgen hebben op het leven van de patiënt. Het sociale- en beroepsleven kan ernstig verstoord raken, omdat de patiënt openbare ruimten vermijdt en in een isolement terechtkomt. Ook is er een vergroot risico op depressie en lichamelijke klachten, zoals chronische hoofdpijn.
Voor agorafobie zijn er diverse behandelwijzen mogelijk. Dit varieert van cognitieve- en gedragstherapie tot aan het gebruik van medicatie en ontspanningsoefeningen.
