Elisabeth Kübler-Ross (1926-2004) is een Zwitsers Amerikaanse psychiater die van groot belang is geweest voor de discussie over de dood en stervensbegeleiding.
Haar grote wens was arts worden, maar daarvoor kreeg ze geen toestemming van haar vader. Ze moest het huis uit en bekostigde haar eigen studie door in een laboratorium te gaan werken.
Kort na de Tweede Wereldoorlog zette ze zich in als lid van een vrijwilligersorganisatie voor vrede in Polen, België en Frankrijk. Haar bezoek aan het voormalige concentratiekamp Majdanek is een van de keerpunten in haar leven. Ze heeft daar een bijzondere ontmoeting met een overlevende van de holocaust, die haar erop wijst dat we allemaal een Hitler in ons hebben. Ook ziet ze daar tot haar grote verbazing overal vlinders op de muren getekend en ingekrast in het hout. De betekenis hiervan, n.l. bevrijding van de ziel uit het aardse lichaam, dringt pas later tot haar door en zal later het logo vormen van haar werk en ook de EKR- organisatie. Tijdens haar medicijnenstudie ontmoette zij de Amerikaan Manny (Emanuel) Ross en verhuisde naar de Verenigde Staten en specialiseerde zich daar in de psychiatrie.
Met colleges aan de medische faculteit van Chicago vestigde Elisabeth haar naam, waar ze terminale patiënten zelf aan het woord liet over wat zij aan zorg nodig hadden en verwachtten. Door houdingen tegenover het sterven en de dood in te delen in vijf stadia (ontkenning, woede, marchanderen, verdriet, aanvaarding) maakte zij zich wereldberoemd.
Het is haar verdienste dat dood en sterven een bespreekbaar thema is geworden. Haar opvattingen hebben veel invloed gehad in de gezondheidszorg. Ze werkte ook veel met stervende kinderen en ontdekte hoeveel (kinder)tekeningen kunnen vertellen vanuit het onderbewuste. Ze kon uit tekeningen aflezen hoeveel ernstig zieke kinderen 'wisten' over hun ziekte. Ze vroeg anderen om dit verder te ontwikkelen.
Vanaf 1969 gaf ze lezingen en workshops in de hele wereld over leven, dood en liefde. In 1974 verscheen in het Nederlands haar eerste boek "Lessen voor levenden, gesprekken met stervenden". Haar boeken werden in meer dan 20 talen vertaald. Haar boodschap was misschien nog meer voor de levenden dan voor de stervenden: "onvoorwaardelijke liefde en los je onverwerkte zaken op". In 1981 kwam ze voor het eerst naar Nederland om lezingen en workshops te geven. Drie jaar later werd de stichting Dr. Elisabeth Kübler-Ross Nederland opgericht. Ze werkte met aids patiënten, Vietnam veteranen, en met iedereen die daar om vroeg. Zij zorgde voor mensen die de maatschappij de rug toe had gekeerd. Ze hielp hen om pijn en onverwerkte zaken naar buiten te brengen, te doorleven en van daaruit de draad van het leven weer op te pakken. Ze richtte haar eigen centrum op en noemde dat 'Shanti Nilaya', wat 'Huis van vrede' betekent. Ze moest enorm veel weerstanden overwinnen. Zo stak men tot tweemaal toe haar huis in brand onder andere omdat de komst van aidsbaby's de buurt te angstig maakte.
Na een aantal hersenbloedingen bracht Elisabeth het laatste deel van haar leven door in een verpleeghuis in Scottsdale Arizona. De dood noemde ze een promotie die je pas maakt als je je lessen in het leven geleerd hebt. De laatste les die ze volgens eigen zeggen moest leren was het leren ontvangen in plaats van geven en van zichzélf houden. Dit viel haar zwaar. In het verpleeghuis schreef ze samen met David Kessler haar laatste boek "On grief and grieving". In de zomer van 2004 is ze in bijzijn van haar dierbaren op 78-jarige leeftijd overleden .
Vanwege haar baanbrekende werk wordt zij gerekend tot de echte pioniers van de twintigste eeuw.
