Gepubliceerd op 29-12-2016

Ekman, Paul

betekenis & definitie

Een Amerikaans psycholoog (geb.1934) en onder andere pionier op het gebied van onderzoek naar emoties en gelaatsexpressies. Hij kreeg in 1971 een Research Scientist Award van het National Institute of Mental Health.

Zijn zorgvuldig uitgevoerde studies hebben model gestaan voor veel andere psychologen. Tegen de opvatting in van sommige antropologen (waaronder Margaret Mead ), ontdekte Ekman dat gelaatsexpressies van emoties niet cultureel bepaald zijn, maar identiek bij verschillende culturen. Dit laatste pleitte voor het idee dat gelaatsexpressies (zoals Darwin ooit beweerde) biologisch bepaald zijn. De onderzochte expressies waren woede, afkeer, vrees, blijdschap, droefheid en verrassing. De resultaten bij de emotie minachting waren wat minder duidelijk. Ekman stelde in het zo geheten 'Diogenes project' dat liegen kon worden vastgesteld aan de hand van micro-expressies. Hij ontwikkelde tevens het Facial Action Coding System (FACS), een systeem waarmee elke menselijke gelaatsexpressie in kaart kon worden gebracht. Ekmans onderzoek richtte zich niet alleen op expressies van het gezicht, maar ook op andere vormen van niet verbaal lichamelijk gedrag. In zijn onderzoek naar liegen werd bijvoorbeeld ook aandacht besteed aan lichaamstaal. Ook hield Ekman zich bezig met de verbale manifestaties van liegen. Zo meende hij dat Bill Clinton loog over de aard van zijn relatie met Monica Lewinsky, omdat hij zogeheten afstandelijke taal (distancing language) gebruikte.

Ekman is jaren lang lid geweest van de redactie van het "Greater Good Magazine" uitgegeven door het Greater Good Science Center van de Universiteit van Californië in Berkeley. Zijn bijdragen aan dit tijdschrift betreffen onderzoek naar de wortels van het altruïsme en vreedzame menselijke relaties. Tevens werkte hij samen met de onderzoeker Dimitris Metaxas van het bedrijf Computer Vision, aan het ontwerp van een visuele leugendetector. Hij heeft veel onderzoek gedaan naar de sociale aspecten van liegen, en naar de vraag waarom mensen zich meestal niet zo bekommeren om het feit waarom mensen liegen. In 2004 ging Ekman met emeritaat als professor psychologie van de afdeling psychiatrie, Universiteit van Californië in San Francisco.