Gepubliceerd op 29-12-2016

denken

betekenis & definitie

Denken is een psychisch, complex proces dat mensen in staat stelt om een abstract model van de wereld te vormen en een manier te vinden om effectief met doelen, plannen en wensen om te kunnen gaan.

Mensen denken in symbolen, en omdat een taal rijk is aan symbolen, denken wij vaak in woorden. Een symbool kent een bepaalde betekenis, het geeft informatie over het object of de gebeurtenis waaraan het refereert en het geeft bepaalde gedrags-, gevoels- en denkmogelijkheden aan. Wanneer een symbool staat voor een categorie objecten of gebeurtenissen, dan verwijst het naar een begrip (zoals vrouw, radio, weekend, enz.). Deze begrippen zijn gebaseerd op gemeenschappelijke kenmerken. Het blijkt dat objectbegrippen (broek, TV) het meest eenvoudig te leren zijn. Een van de functies van de taal is dat zij voorziet in een efficiënt werkend systeem van symbolen en regels, dat ons denken sterk vereenvoudigd. We noemen dit cognitieve schema's. Uit neurologisch onderzoek in de laatste decennia is gebleken dat denken zonder emoties of affect niet mogelijk is. Dus denken zonder emotie is een fictie (A. Damasio, 2003).
Denken zorgt voor manipulatie van onze cognitieve informatie. We vormen schema's met concepten die betrokken zijn bij het oplossen van problemen, bij het redeneren en bij het maken van keuzes in ons leven. Deze schema's zijn meestal functioneel maar helaas soms ook disfunctioneel (en daarom soms reden voor neurotisch gedrag). De analyse van het denkproces is o.a. een belangrijk onderdeel van de cognitieve psychologie die uitgaat van de mens als informatieverwerkend systeem.
Er is sprake van magisch denken wanneer een individu meent dat objecten, dieren, planten of voorstellingen van deze verschijnselen zich als menselijke wezens kunnen gedragen. Magisch denken komt vooral voor bij jonge kinderen. Er zijn vele vormen van denken die men kan onderscheiden zoals: beelddenken, creatief denken, helder denken, kritisch denken, lateraal denken, introspectie, probleemoplossend denken, systeemdenken, emotioneel denken, disfunctioneel denken, zwart/wit denken, enzovoorts. De manier waarop we kunnen denken is dus kennelijk onuitputtelijk. Misschien wel een reden waarom we ons als mens onderscheiden van andere primaten. We kunnen daar eens rustig over na gaan denken.