Prisma van het weer

Peter Timofeeff (1993)

Gepubliceerd op 06-04-2017

Warme massa

betekenis & definitie

Het weerbeeld dat bij een bepaalde luchtsoort hoort, wordt in sterke mate bepaald door de toestand van het aardoppervlak, waarboven die luchtsoort zich op dat moment bevindt. De temperatuur van het aardoppervlak, bijvoorbeeld, bepaalt mede of de opbouw van de atmosfeer in de onderste niveaus stabiel dan wel onstabiel is.

Wanneer de temperatuur van die lucht hoger is dan die van het onderliggende aardoppervlak, wordt gesproken van warme massa. De opbouw van warme massa is daarom stabiel: er is weinig of geen uitwisseling met hogere luchtlagen. De invloed van de wrijving blijft daardoor vooral beperkt tot die onderste niveaus, waarin de wind dan ook vrij sterk gekrompen zal zijn en weinig schommelingen in richting en snelheid zal vertonen. Bij een hoge vochtigheid zal in een warme massa de hemel nagenoeg bedekt zijn met stratus of stratocumulus. Hieruit kan bij voldoende dikte gelijkmatige lichte neerslag vallen. Bij een laag vochtigheidsgehalte van de lucht zal het in warme massa onbewolkt zijn. In een warme massa hopen alle stof- en vochtdeeltjes zich op in de onderste luchtlaag en kunnen niet ontwijken naar hogere luchtlagen. Het zicht is dan ook meestal matig of slecht en vooral in de wintermaanden komt er (soms zeer) hardnekkige mist voor. Bij voldoende afkoeling aan het aardoppervlak tijdens de nacht kan warme massa overgaan in koude massa. Ook invloeden van land en zee kunnen bij deze transformatie een rol spelen. In het voorjaar, bij een relatief koud zeeoppervlak, kan warme massa, eenmaal boven land aangekomen, overgaan in koude massa. Het kustgebied is dan nog wel bewolkt, maar verder landinwaarts breekt de bewolking en wordt duidelijk cumuliform. In het najaar gebeurt vaak het omgekeerde, met als gevolg dat dan boven land uitgestrekte wolkenvelden ontstaan.

Zie ook: frontaal systeem
Zie ook: wrijvingsinversie
Zie ook: turbulentie-stratus
Zie ook: transformatie (van een luchtsoort)
Zie ook: cumuliforme bewolking