Bij het uitruilen van pensioen wordt een deel, of het gehele partnerpensioen, omgezet in een extra ouderdomspensioen. Het is ook mogelijk om een deel, of het gehele ouderdomspensioen, om te zetten in een partnerpensioen. Op deze manier kan een pensioen aangepast worden naar eigen situatie en wensen.
Het op de pensioendatum uitruilen van het partnerpensioen voor een hoger, eerder ingaand of hoger en eerder ingaand ouderdomspensioen is een wettelijk recht. Andere vormen van uitruil zijn alleen mogelijk wanneer dit in de pensioenregeling is opgenomen.
Wanneer een opgebouwd partnerpensioen wordt ingeruild voor een ouderdomspensioen resulteert dit in een hoger ouderdomspensioen. Er kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van het uitruilen van pensioen wanneer een eventuele partner zelf al een goed ouderdomspensioen heeft opgebouwd. Deze manier van uitruil kan ook gebruikt worden om eerder te stoppen met werken. De gepensioneerde kan dan door middel van uitruil gebruik maken van een overbruggingsuitkering van de AOW, tot hij of zij de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt.
Op het moment dat iemand na het beëindigen van zijn of haar dienstverband geen partnerpensioen verzekerd heeft, of wanneer dit partnerpensioen minder dan 70% van het opgebouwde ouderdomspensioen is, mag er een deel van het ouderdomspensioen gebruikt worden om het partnerpensioen te verhogen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer iemand een beperkte levensverwachting heeft.
Het is niet mogelijk om een partnerpensioen om te ruilen als er een partnerpensioen op risicobasis is afgesloten. Er is sprake van een risicoverzekering waardoor de premiebetaling stopt op de pensioen- of ontslagdatum. Daarmee vervalt de aanspraak op het partnerpensioen.
