De algemene nabestaandenwet (ANW) geeft nabestaanden het recht op een nabestaandenuitkering. Nabestaanden kunnen deze uitkering alleen krijgen onder bepaalde voorwaarden. De algemene nabestaandenwet is een volksverzekering, wat inhoudt dat iedereen die in Nederland woont of werkt hiervoor verzekerd is. De ANW wordt uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
De algemene nabestaandenwet (ANW) is bedoeld om nabestaanden bij het overlijden van de partner een basisinkomen te garanderen. Daarom zijn niet alleen mensen die in Nederland wonen of werken voor de algemene nabestaandenwet verzekerd. Ook wanneer men in een land binnen de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte of in een land waarmee Nederland een verdrag over sociale zekerheid heeft gesloten verzekerd is voor een ANW-uitkering, hebben nabestaanden in Nederland recht op een ANW-uitkering.
Nabestaanden moeten wel aan een aantal voorwaarden voldoen om aanspraak te maken op de uitkering. Zo mag de nabestaande geen recht hebben op AOW. Daarnaast moet de nabestaande een kind hebben dat jonger is dan 18 jaar. Een nabestaande heeft ook recht op ANW als hij of zij voor meer dan 45% arbeidsongeschikt is.
Elke nabestaande die samen met een vaste partner op het moment van overlijden samen het huishouden voerde heeft recht op een nabestaandenuitkering. Het gaat om samenwonen, dus of de nabestaande gehuwd, geregistreerd partner of een andere relatie had maakt voor de nabestaandenuitkering niet uit.
Ook wanneer de ex-partner komt te overlijden heeft de nabestaande recht op een ANW-uitkering. Hierbij geldt wel als aanvullende voorwaarde dat de partner alimentatie ontving. De hoogte van de ANW-uitkering is nooit hoger dan het bedrag dat ontvangen werd aan alimentatie.
De hoogte van de ANW-uitkering is maximaal 70% van het nettominimuminkomen en wordt daarnaast beïnvloedt door eventuele inkomendelers. Als er sprake is van andere inkomsten, zoals loon, dan kan de ANW-uitkering lager uitvallen.
