Wanneer men een klein pensioen heeft opgebouwd, heeft het pensioenfonds de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden dit pensioen af te kopen. Het opgebouwde pensioen wordt dan in één keer uitgekeerd. De afkoop van een pensioen mag alleen gebeuren op initiatief van een pensioenfonds en kan niet geweigerd worden .
Wanneer een deelnemer van een pensioenfonds een klein pensioen heeft opgebouwd heeft het pensioenfonds het recht om dit pensioen af te kopen. Voor het pensioenfonds is dit voordelig, omdat kleine pensioenen relatief hoge administratiekosten met zich meebrengen. Er is sprake van een klein pensioen als het opgebouwde pensioen lager is dan 465,92 (2016). Een dergelijk pensioen komt vaak voor bij mensen die voor een korte periode in een bepaalde branche werkzaam zijn geweest.
Wanneer een pensioenfonds het pensioen wil afkopen, moet de deelnemer minimaal twee jaar niet meer werkzaam bij de werkgever waar hij of zij het pensioen heeft opgebouwd. Deze periode is bedoelt om de werknemer te stimuleren het opgebouwde pensioen mee te nemen naar het pensioenfonds van de nieuwe werkgever. Na de tussenperiode van twee jaar heeft het pensioenfonds zes maanden de tijd om de deelnemer te informeren over de afkoop. In die periode moet de afkoop ook plaatsvinden.
De deelnemer van het pensioenfonds mag de afkoop niet weigeren als deze aangeboden wordt binnen de zes maanden na de tussenperiode van twee jaar. Doet het pensioenfonds het aanbod tot afkoop na deze periode, dan heeft de deelnemer het recht het aanbod te weigeren. Wanneer de deelnemer binnen twee jaar met pensioen gaat, mag het pensioenfonds het aanbod tot afkoop eerder doen. Ook dit aanbod mag niet geweigerd worden.
De afkoop komt bovenop het belastbaar inkomen van de deelnemer. Hij of zij moet hierover dus inkomensbelasting betalen in de hoogste schijf die van toepassing is op de deelnemer.
