Jurisprudence Begrippenlijst

Paul Cliteur (2018)

Gepubliceerd op 17-02-2017

Groepsbelediging

betekenis & definitie

Artikel 137c, lid 1 van het Nederlandse wetboek van strafrecht geeft aan: ‘Hij die zich in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, opzettelijk beledigend uitlaat over een groep mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun hetero­ of homoseksuele gerichtheid of hun lichamelijke, psychische of verstandelijke handicap, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie’.

Dit artikel bevat net als het artikel over haatzaaien twee elementen. Als eerste: de strafbaarstelling van een bepaald soort ongewenst gedrag: i.c. het opzettelijk beledigen van een groep. Als tweede: een opsomming van de speciaal beschermde groepen.

Ten aanzien van de identificatie van de speciaal beschermde groepen gelden de bezwaren die zijn opgesomd in het artikel over haatzaaien. We zullen dit punt daarom op deze plaats niet verder becommentariëren. Ten aanzien van het eerste, ‘opzettelijke belediging’, moeten een paar opmerkingen worden gemaakt, omdat het concept ‘belediging’ een spectaculaire vlucht heeft doorgemaakt de laatste decennia. Wat tien à twintig jaar geleden werd gezien als vermakelijke satire wordt tegenwoordig door velen met zorg bezien. Wat tien à twintig jaar geleden volkomen toelaatbaar theater en cabaret werd geacht vinden velen tegenwoordig ‘niet zo kies’, ‘niet respectvol’ of zelfs ronduit ‘kwetsend’ en ‘beledigend’. Het lijkt erop alsof een groot deel van de mensheid tegenwoordig gekwetst en beledigd rondloopt (‘slachtofferdenken’).