Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek (1985)

Gepubliceerd op 09-03-2021

Schaduwprijs

betekenis & definitie

m. (-prijzen), prijs die betaald moet worden voor een optimaal herstel van milieufuncties die zijn aangetast door een economische activiteit.

(e) De schaduwprijs is een belangrijk begrip uit de welvaartseconomie; hij speelt o.a. een rol bij theorieën over de nieuwe schaarste. Bij het berekenen van de schaduwprijs van een bepaalde economische activiteit spelen verschillende factoren een rol. Bij een bepaald produktieproces worden b.v. afvalstoffen op een meer in de omgeving geloosd, waardoor ter plaatse het water wordt verontreinigd. Dit brengt met zich mee dat de milieufunctie ’schoon water’ van dat meer verloren gaat. De teweeggebrachte waterverontreiniging kan opgeheven worden door het bouwen van een waterzuiveringsinstallatie waarin de afvalstoffen verwijderd worden. Men elimineert daarmee de bron van de milieuaantasting.

De kosten van het bouwen (en in bedrijf houden) van deze installatie dragen bij aan de schaduwprijs. Een andere oplossing zou zijn een compensatie van het verloren gegane schone water, b.v. door industrieën die voorheen hun proceswater uit dat meer betrokken, aan te sluiten op een andere watervoorziening. De kosten van de compensatiemaatregelen maken weer deel uit van de schaduwprijs. Overigens kan compensatie nooit even effectief zijn als eliminatie; het is immers onmogelijk het hele ecosysteem te compenseren. Een andere factor wordt gevormd door de financiële schade die het gevolg is van de veroorzaakte waterverontreiniging (b.v. de waarde van de aan dat meer gelegen huizen zal aanmerkelijk dalen). De diverse factoren die de schaduwprijs bepalen, zijn niet geheel onafhankelijk.

Zo zullen maatregelen die voor een gedeeltelijke eliminatie zorgen, een daling van de compensatiekosten en financiële schade veroorzaken. In het, overigens slechts zelden optredende, geval dat alle milieu-effecten via het marktmechanisme in geld uitgedrukt kunnen worden, zal de schaduwprijs bepaald kunnen worden uit het snijpunt van de curve van de marginale eliminatiekosten met die van de financiële schade. Met dit snijpunt is tevens de weg tot optimaal functieherstel gegeven.

LITT. R.Hueting, Nieuwe schaarste en economische groei (1974).