o., verzamelnaam voor vruchten resp. schijnvruchten aan houtige gewassen, gekweekt voor de consumptie.
(e) Aan de teruggang van het areaal pit- en steenvruchten in Nederland lijkt een einde gekomen te zijn. Over de hele linie bleven de arealen vrijwel gelijk. De fruitteelt heeft zich hersteld na een jarenlange malaise, veroorzaakt door te grote produktie van vooral appels (Golden Delicious) in de EG. Binnen de sector heeft zich een vernieuwingsproces voltrokken op het terrein van sortiment, beplantingstype en marketing.
De eenzijdigheid van het Ned. appelrassensortiment waarin de Golden Delicious een te overheersende rol speelde, is doorbroken door het beschikbaar komen van nieuwe appelrassen zoals Elstar, Karmijn, Jonagold, Gloster, Alkmene en Summerred. Deze rassen blijken vanwege hun uitstekende smaak en kleur zeer waardevolle aanwinsten te zijn voor het Ned. sortiment, en hebben een belangrijke impuls gegeven aan de vernieuwing van de appelteelt.
Aan het virusvrij maken van fruitgewassen is veel werk en onderzoek verricht. Thans zijn dan ook alle gangbare onderstammen en rassen van appel en peer virusvrij te verkrijgen. Aan het gebruik van virusvrij plantmateriaal zijn o.a. de volgende voordelen verbonden: een snellere en hogere produktie in de eerste jaren na het uitplanten en meestal een betere vruchtkwaliteit.
Het plantsysteem is ook drastisch veranderd. Het aantal bomen per hectare is toegenomen van gemiddeld 1000 tot 2500. Hierdoor wordt de basis gelegd voor een vroege en hoge produktie. De produktiestijging is ruimschoots voldoende om de extra investeringskosten goed te maken. Een moderne fruitaanplant levert in het tweede en derde jaar na inplant reeds vruchten op en is gemiddeld al vanaf het vierde jaar in volle produktie. Na ca. 15 jaar zijn verjonging en herinplant nodig.
Nu de fruitteler kan beschikken over moderne rassen en intensieve plantsystemen, zet de noodzakelijke vernieuwing van verouderde en minder producerende boomgaardpercelen door. Het areaal jonge beplantingen neemt toe. Ook bij peren zet de verjonging door.
De presentatie van het fruit is sterk verbeterd. Met ingang van het seizoen 1980-81 werd het gebruik van eenmalige verpakkingen voor bepaalde rassen appels en peren verplicht gesteld, voorzover het klasse I fruit betrof. Hierdoor is de concurrentiepositie van het Ned. fruit in Nederland en op de buitenlandse markt duidelijk verbeterd. Het aantal fruitveilingen is echter nog te groot voor een optimale exploitatie. Vooral in de Betuwe en in Zeeland moet het aantal fruitveilingen verminderd worden.
In de aardbeienteelt vond een verdere omschakeling plaats van de teelt voor de industrie naar die voor de verse markt. Het streven het aanbod van aardbeien over een langere periode te spreiden, heeft succes gehad. Het oogstseizoen loopt nu van eind mei tot begin okt. dank zij enerzijds vervroeging van de teelt door teelt onder plastic folie en anderzijds de introductie van de verlate teelt. Kwaliteit en presentatie van aardbeien in consumentenverpakking hebben de vraag gestimuleerd.
De oppervlakte hoogstamboomgaarden daalt in België nog steeds. In 1980 bedroeg het areaal 2216 ha en in 1982 was dit teruggelopen tot 1711 ha. Het areaal laagstamboomgaarden blijft daarentegen stabiel op ca. 9000 ha. Voor bessen en frambozen werd een lichte uitbreiding van de teelt vastgesteld. Door de hoge energiekosten neemt het areaal druiven onder glas gestadig af, terwijl de teelt van perziken vrijwel geheel is verdwenen. De produktie van aardbeien onder glas daalt licht, terwijl de teelt van aardbeien onder plastic en in de open grond aanzienlijk is toegenomen, van 542 ha in 1980 tot 657 ha in 1982.
De appelproduktie in België bestond in 1982 voor 45 % uit appels van het ras Golden Delicious, 26 % Schone van Boskoop, 10 % Cox’s Orange Pippin en 5 % Jonagold. De perenproduktie van 1982 bestond voor 56 % uit Conférence, voor 19 % uit Durondeau en voor 17 % uit Doyenné du Comice.
Tabel 1. De Ned. veilingaanvoer van vers fruit
soort aanvoer
1981 1983
ton ton
aardbeien 13 791 20 874
appelen 276 825 258 191
bramen 781 946
druiven 797 678
frambozen 566 416
kersen 165 612
kruisbessen 53 162
meloenen 3 649 4 531
morellen 723 1 719
peren 79 128 87 768
perziken 33 41
pruimen 2 405 7 496
rode bessen 1 574 2 611
zwarte bessen 35 100
Bron: Produktschap voor Groenten en Fruit
