Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek (1985)

Gepubliceerd op 09-03-2021

Communisme (kommunisme)

betekenis & definitie

[<Fr.], o., (streven naar een) maatschappelijke orde zonder particuliere ondernemers en zonder vrije markt.

(e) De Russische interventie in Afghanistan eind 1979 en de gebeurtenissen in Polen in 1980 en de daaropvolgende jaren maakten de kloof tussen sommige communistische partijen en Moskou nog dieper. Zo meende de Italiaanse PCI na het afkondigen van de staat van beleg in Polen (dec. 1981) dat de stuwende kracht van de USSR uitgedoofd was. De breuk met Moskou leidde vaak tot interne conflicten, b.v. in de Italiaanse en de Spaanse PCG. De pro-Moskou-contestatie sloeg daar echter niet erg aan, o.a. omdat de partijen geconfronteerd werden met electorale achteruitgang.

De kwestie-Afghanistan zorgde ervoor dat de toenaderingsbesprekingen tussen de USSR en China door Peking werden afgebroken; de normalisatie van de betrekkingen tussen beide landen leek verder dan ooit. Maar anderzijds reageerden de Chinese communisten zeer omzichtig op de gebeurtenissen in Polen en al spoedig bleek Peking weinig sympathie te hebben voor de Poolse vakbond Solidariteit, vooral nadat in China zelf aanzetten tot het ontstaan van vrije vakbonden waren gemeld. In 1982 geraakte het gesprek tussen Peking en Moskou weer op gang.

Dat was niet het enige teken dat een langzame normalisatie toch in de lucht hing. Zo werd de Franse PCF-leider Georges Marchais in de herfst van 1982 in Peking ontvangen ondanks het feit dat hij volkomen achter het Russische standpunt inzake Afghanistan stond. Ideologisch had het Chinese Volksdagblad reeds eerder alle hindernissen weggenomen door de USSR weer als een ‘socialistisch land’ te erkennen. De Chinese kritieken betroffen hoofdzakelijk de buitenlandse politiek van de USSR, vooral dan ten aanzien van Afghanistan, Cambodja en de grens tussen beide landen.