m./o.,
Ben. voor verschillende stoffen die een snel verhardend bindmiddel voor bouwwerken (mortel) opleveren.
(e) Een nieuw type cement is portlandvliegascement. Vliegas is een afvalprodukt van met poederkool gestookte elektriciteitscentrales. Het wordt door elektrofilters uit de rookgassen afgescheiden en komt als een fijn poeder vrij. Dit poeder bestaat uit glasachtige bolletjes, afmeting 0,001—0,15 mm, en bezit als belangrijke eigenschap een zekere puzzolaniteit, d.i. het vermogen om met kalk en water steenharde produkten te vormen. Vliegas kan dus met de kalk die bij hydratatie van portlandcement vrijkomt verbindingen vormen en zo bijdragen aan de sterkteontwikkeling. Vliegas wordt gebruikt om zgn. C3A-arme cementen te maken met een karakter als het in Nederland zeer veel toegepaste hoogovencement.
In deze cementen op basis van portlandcement wordt dan een deel van het portlandcement vervangen door geselecteerde vliegas. De puzzolane werking van vliegas komt slechts langzaam op gang; pas na 28 dagen verharding komt deze eigenschap tot zijn recht. Als bijkomende eigenschap heeft vliegas in betonspecie een plastificerende werking, hetgeen neerkomt op een betere verwerkbaarheid bij het betonstorten. In andere landen, m.n. in België, zijn dergelijke cementen bekend onder de naam portlandpuzzolaancement (10-30 % puzzolaan) en puzzolaancement (20-40 % puzzolaan).
