Vallende ziekte - Epilepsia, hersenziekte, welke zich openbaart door aanvallen van bewusteloosheid (toevallen). De toevallen komen altijd snel op, zoodat de lijder meestal nedervalt, vanwaar de naam v. Zij doen zich op onregelmatige tijden voor. Gedurende de tusschenpoozen bevinden de lijders zich volkomen wel; later zijn de hersenverrichtingen dikwijls ook dan op verschillende wijzen belemmerd. De z.g. aura epileptica is de veelvuldigste, doch niet eenige voorbode; de zieke ontwaart dan het gevoel van een stroomende lucht of van mierenkruipen, of van prikkeling, warmte, enz., van eenig lichaamsdeel; naar het hoofd opstijgende.
Dit gevoel is echter van zoo korten duur en gaat zoo spoedig in verlies van bewustzijn over, dat de epilepticus bijna nooit in staat is eenigen maatregel tegen den aanval te nemen. Eerst later herinneren zich velen het bij den aanvang waargenomen gevoel. De aanval zelf begint in vele gevallen met het uiten van een sterkeren of zwakkeren gil, waarbij de lijder nederstort, bewusteloos en gevoelloos is, en zich stuiptrekkingen, vermengd met tetanische spiersamentrekkingen voordoen. Bij hevige aanvallen kunnen er nog, behalve beleediging van de tong en de nadeelen, welke de lijder zich door plotseling neervallen en het menigvuldig rondslaan kan toebrengen, door het geweld der stuiptrekkingen beenbreuken en ontwrichtingen ontstaan. Nadat deze verschijnselen 6 tot 20 minuten geduurd hebben, houden plotseling de stuiptrekkingen op ; de lijder ligt in een soporeusen toestand. De ademhaling en de pols worden vrij spoedig weder geregeld. Ontwaakt de lijder uit dezen toestand, dan gevoelt hij zich vermoeid ep weet niets, van hetgeen is voorgevallen.
V. kan overgeërfd zijn: soms springt zij een generatie over, van de grootouders op het kleinkind. Als oorzaken vindt men verder alle omstandigheden opgegeven, die direct of indirect de hersenen prikkelen, en psychische indrukken, zooals toorn, schrik, schande, kommer, enz. Gedurende den aanval dient hoofdzakelijk gezorgd te worden om den lijder voor letsel te vrijwaren, kwetsingen van de tong te voorkomen, de kleederen los te maken, het hoofd hooger te leggen; overigens kan men niets tegen het epileptisch toeval doen. Men kent tot dusver slechts één middel tegen v., dit is het broom ; het belooft alleen dan baat, wanneer het wordt toegepast onder strenge geneeskundige controle en met opvolging van de verdere voorschriften van den behandelenden medicus. Een bijzondere vorm van epilepsie is de z,g. epilepsie van Jackson, gekenmerkt door steeds op dezelfde wijze optredende krampen in bepaalde spieren. Deze vorm ontstaat door een druk op een wel omschreven plaats van de schors van de groote hersenen ; zij kan door een operatieve behandeling gebaat worden.
