Tonga-eilanden of vriendschapseilanden - eilandengroep in Polynesië, gelegen onder 19° tot 22° 25' Z.B. en 174° tot 176° W.L. v. G. Zij liggen op een onderzeeschen rug, op den rand van een tot 9430 M. diepe slenk en bestaan uit ± 150 eilandjes, waarvan 32 vrij groote. De Westelijke reeks is vulkanisch, de Oostelijke bestaat uit koraal-eilanden. Tot de vulkanische behoort o. a. Late (550 M. hoog, berucht door de uitbarsting van 1854). Tot de opgeheven koraal-eilanden behooren Tongataboe (430 K.M.2, 70 M. hoog), het grootste van den Archipel en Evea (174 K. M.2, 320 M. hoog), waarvan de kalkkorst op een kern van porphyriet rust.
Gezamenlijk zijn deze eilanden 1010 K.M.2 groot. Het landschap is dikwijls idyllisch, de tropische plantengroei is zeer weelderig. Het klimaat is een gematigd, tropisch zeeklimaat. Tongataboe heeft een jaargemiddelde van 22,8° en 1946 m.M. regen. — De groep had in 1917 23.800 inw., waarvan 300 kleurlingen en 350 Europeanen. Tegenwoordig zijn het allen Christenen. Zij verbouwen bananen, yams, broodboom en vooral kokospalmen. Verder is visscherij een belangrijk middel van bestaan. Zij bouwen uitstekende booten.
In 1917 werd voor £ 114.290 in-, en voor £ 123.760 uitgevoerd. De eilanden worden geregeld door booten van de New Zealand Union Company aangedaan. In 1917 bezochten 25 schepen (22.204 ton) de haven. Hoofdplaats is Noekoealofa. ’t Is een constitutioneel koninkrijk, sedert 1900 onder Engelsch protectoraat. De Zuidelijke groep werd 20 Jan. 1643 door Abel Tasman ontdekt. Den naam Vriendschapseilanden danken zij aan de vriendelijke ontvangst, die James Cook hier in 1773 ondervond.
