Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 12-01-2019

R(h)aetoromaansch

betekenis & definitie

R(h)aetoromaansch. - Onder dezen naam worden de Romaansche tongvallen van de vroegere Romeinsche provincie Raetia samengevat. Het zijn onsamenhangende bevolkingsgroepen, die deze talrijke (± 25) en sterk van elkander afwijkende dialecten spreken, deels op Duitsch (Graubünden en Zuid-Tirol), deels op Italiaansch taalgebied (Noordelijk van Venetië tot aan den Isonzo), in het geheel ongeveer ½ millioen menschen. Een beknopt overzicht over het geheel geeft Gartner, Rätoromanische Grammatik, 1883. De Raetoromaansche letterkunde is bij gebrek aan een algemeen aangenomen schrijftaal voor een groot deel mondeling overgeleverde volkspoëzie: liederen, balladen, sprookjes, sagen, spreekwoorden, raadsels, tooverspreuken, kinderrijmpjes, die eerst in onzen tijd door geleerden en volkskenners zijn opgeteekend.

De in drie, vier taaltypes geschreven litteratuur uit Engadin en Oberland begint eerst in de 16de eeuw onder den invloed van de godsdienstige en staatkundige twisten: bijbelvertalingen, catechismen, strijdschriften, later vooral vele vertalingen, met name uit het Duitsch. Proeven van beide soorten litteratuur vindt men in Ulrich, Rhätorom. Chrestomathie (Halle 1882) en Descurtins, Rätor. Chr. (Erlangen 1896). Zie verder Gröbers, Grundriss der rom. Philologie, I, 461 en III, 218 (Strassburg, Trübner).