Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Relatief (relatie)

betekenis & definitie

Relatief (relatie) - (van relatie, betrekking, verhouding) is, in tegenstelling tot absoluut datgene, wat alleen in een bepaalde betrekking tot iets anders geldigheid heeft. Zie CORRELAAT. Alle wetenschappelijk kennen bestaat in het vaststellen van betrekkingen, relaties. En zoo is al onze kennis van ervarings-objecten ten slotte slechts van relatieve, niet: absolute, beteekenis.

Relativiteit is het essentieele kenmerk van de zinnelijke verschijnings (faenomenale) wereld. Deze wereld of werkelijkheid is, wat zij is, in haar ruimtelijk-tijdelijk-causale ordening slechts voor (in betrekking tot) een kennend bewustzijn, en geenszins „op zichzelf”. Daarbij behoeft de geldigheid van de oordeelen, die deze r.-t.causale ordening vaststellen, niet betwijfeld of bestreden te worden, wat door het zoogenaamde „relativisme” vaak miskend en verkeerd begrepen wordt. De wetmatigheid van het kennende en willende bewustzijn is niet relatief, maar veronderstelling en grondslag voor alle theoretisch en praktisch-ethisch kennen. De absoluutheid van het „zuivere” denken en willen doet zich binnen de relativiteit zelf steeds gelden als taak, Idee en Ideaal. Relativisten waren de Sofisten en de Skeptici (ook op ethisch gebied), in lateren tijd : Nietzsche, Vaihinger, Mach e. a.