Rekenmachine - Toestel voor het optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en deelen. Door het aanslaan van toetsen of het instellen van schuifjes, welke in den regel voorkomen in rijen voor eenheden, tientallen, honderdtallen, enz., wordt het toestel op het gewenschte getal ingesteld. Bij sommige dezer toestellen werken de toetsen of schuifjes bij het neerdrukken onmiddellijk op de telraderen; dit zijn draaibare schijfjes, waarop langs den omtrek de cijfers van 0 tot 9 voorkomen. Van elk telrad is steeds één cijfer zichtbaar, te zamen geven deze de uitkomst van de berekening te lezen.
Vermenigvuldigen geschiedt bij deze soort toestellen door de toetsen, welke het vermenigvuldigtal aangeven, zoo veel malen aan te slaan, als overeenkomt met de eenheden, tientallen, enz. van de vermenigvuldiger. Aftrekken = optellen van de reciproke waarde ; dit wordt vergemakkelijkt door dubbele opschriften op de toetsen ; deelen: herhaald aftrekken, waarbij moet opgelet dat de rest niet negatief wordt. Bij andere soorten rekenmachines werken de toetsen eerst op de telraderen door het draaien van een kruk. Dit geschiedt uit de hand of met electromotor. Het aantal omwentelingen van de kruk moet somtijds overeenkomen met eenheden, tientallen, enz. van vermenigvuldiger of quotiënt en wordt dan door het toestel geteld en leesbaar gemaakt óf na afzonderlijke instelling van die getallen is telkens één maal draaien voldoende. Bijzondere inrichtingen komen voor, b.v. voor automatisch deelen ; voor het gelijktijdig herhaald vermenigvuldigen en optellen der afzonderlijke producten. Voorts bestaan schrijvende telmachines ; dit zijn dezulke welke de uitgevoerde berekeningen op schrift kunnen stellen al of niet met enkele aanduidingen in letters met betrekking tot boekhouding of administratie. Verder samengestelde schrijvende rekenen schrijf-machines, z.g.n. boekhoudmachines.
