Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 12-01-2019

Plutarchus

betekenis & definitie

Plutarchus - 1) Grieksch schrijver, geb. omstreeks 46 n. C. te Chaeronea in Boeotië, keerde, nadat hij in Athene onder Ammonius in de philosophie gestudeerd en verschillende reizen, met name naar Alexandrië en Rome, gemaakt had, in zijn vaderstad terug, waar hij het ambt van archont en priester bekleedde en, afgezien van herhaaldelijk ondernomen reizen, tot aan zijn dood bleef; hij overleed omstreeks 120 n. C. De talrijke werken van P. verdeelt men gewoonlijk in twee klassen, de biographieën en de zg. Moralia. Deze Moralia strekken zich uit over de meest verschillende wetenschappen; behalve geschriften op het gebied der theoretische en der practische philosophie bevatten zij er ook van historischen en oudheidkundigen inhoud. Er bevinden zich daaronder tal van onechte geschriften.

Het aantrekkelijkst en voor de geschiedenis der Oudheid van groot belang zijn de 46 Vitae parallelae, d. i. vergelijkende levensbeschrijvingen van beroemde Grieken en Romeinen. Zij zijn zeer levendig in de voorstelling en bevatten tal van anecdoten. Pl., de voornaamste bemiddelaar tusschen Grieken en Romeinen, wenscht, naar hij zelf verklaart, geen eigenlijke geschiedenis te schrijven of met de classieke historici te wedijveren: in militaire en politieke kwesties slaat hij dikwijls den bal mis. Het is hem te doen om de psychologische karakteristiek zijner helden, die hij als schitterende voorbeelden uit een beter verleden aan zijn tijdgenooten ter navolging wil voorhouden. Zoo is ons in zijn Levens voor het laatst vóór den ondergang der Helleensche wereld de ethische waarde der Oudheid in classieken vorm geschilderd en zij zijn ten allen tijde om hun edelen inhoud gewaardeerd, o. a. door Frederik den Gr., Napoleon, Goethe en Schiller. Zie J. J. Hartman, De Avondzon des Heidendoms, het leven en werken van den Wijze van Chaeronea (Leiden 1910). Uitgaven van de Moralia door Bernadakis (Leipzig 1888—1896), van de Vitae door C. Sintenis (Leipzig, Tbn.) — 2) Neo-Platonisch philosoof, geb. omstreeks 350 n. C., overl. omstreeks 430, leeraarde te Athene het Neo-Platonisme op een bezadigde met Plotinus overeenkomende wijze. Van zijn gewaardeerde commentaren op Plato en Aristoteles is geen enkele bewaard gebleven.